Rocznica lądowania Huygensa na Tytanie

Rocznica lądowania Huygensa na Tytanie - AstronomiaDwa lata temu, dokładnie 25 grudnia 2004r. sonda Cassini wypuściła spodkowaty próbnik o nazwie Huygens, który dotarł z Ziemi w okolice Saturna przyczepiony do jej kadłuba. Trzy tygodnie później Huygens zanurzył się w nieprzejrzystej atmosferze Tytana.

Audytorium w kompleksie Europejskiego Centrum Kontroli Lotów Kosmicznych w Darmstadt w Niemczech zapełniło się setkami naukowców, studentów i dziennikarzy oczekujących na pierwsze sygnały z Tytana.

Próbnik poruszający się z prędkością dziesięć razy większą niż karabinowa kula, przedarł się przez górne warstwy atmosfery Tytana. Osłona termiczna Huygensa pod wpływem tarcia rozgrzała się do temperatury blisko 1500 stopni Cejcjusza. W ciągu kilku minut próbnik zwolnił lot i ochłodził się. Otworzyły się spadochrony Huygens zaczął dryfować. W miarę jak Huygens opadał, w sali robiło się coraz tłoczniej. Kontrolerzy lotu zaczęli odbierać sygnały z Huygensa, które przesyłane za pośrednictwem sondy Cassini, docierały z Saturna na Ziemię po 67 minutach. Wreszcie David Southwood, kierownik programu badań w EAK, ogłosił, że lądowanie próbnika przebiegło pomyślnie i od 14 stycznia 2005 roku "Jesteśmy pierwszymi gośćmi na Tytanie".

Rocznica lądowania Huygensa na Tytanie - Astronomia

Dryfowanie Huygensa

Tytan zajmuje wyjątkowe miejsce w Układzie Słonecznym. To jest jedyny księżyc pokryty znaczną atmosferą. Atmosfera długo intrygowała naukowców ponieważ być może jest ona podobna do ziemskiej, w chwili jej powstania. Jednak bardziej nieprzeniknioną tajemnicą było to co kryje się pod oparami...

Lądowanie nie odbyło się bez zakłóceń. Awaria systemu łączności spowodowała utratę ok. 350 wykonanych zdjęć. Jednak próbnik zobaczył wystarczająco dużo, aby można było udzielić odpowiedzi na kilka kluczowych pytań.
Wcześniej nikt nie mógł przewidzieć, czy Huygens wyląduje na twardym podłożu skalnym, w grząskiej mazi czy w oleistym oceanie metanu. W rzeczywistości próbnik nie natknął się na jeziora wypełnione cieczą, widać było jednak ślady wskazujące na to, że powierzchnię księżyca - z wierzchu stwardniałą, a pod spodem wilgotną i miękką - zalewają od czasu do czasu powodzie.

"Mamy bardzo bogaty obraz Tytana" mówi Athéna Coustenis, z Obserwatorium w Paryżu, "Obrazy były ogromną niespodzianką. Oczekiwaliśmy znacznie gładszego krajobrazu. Za to, zobaczyliśmy różnorodny krajobraz kanałów, które zostały utworzone przez jakiś rodzaj płynu."

"Przy miejscu lądowania również zobaczyliśmy zaokrąglone kamyki lodu" mówi Jonathan Lunine, z Uniwersytetu w Arizonie. "Widzimy ślady rzecznych łożysk wyżłobionych przez ciekły metan" mówi Larry Soderblom z USGS. "Tytan może być suchy jak pustynia, na którą deszcz spada raz na sto lat. Ale gdy już spadnie, jest go bardzo dużo i dochodzi do gwałtownych powodzi. Możliwe że w obszarach podbiegunowych deszcze padają częściej."

Metan na Tytanie - Astronomia

Metan na Tytanie

Źródłem metanu jest skorupa Tytana - gaz ten powstaje w głębokich, ciepłych zbiornikach, zawierających wodę i związki organiczne, lub jest więziony w pokładach lodu. Po przedostaniu się do atmosfery część metanu opada z powrotem na powierzchnię jako deszcz. Wówczas pod wpływem promieni ultrafioletowych i innych rodzajów promieniowania cząsteczki metanu przekształcają się w bardziej skomplikowane związki organiczne, które osiadają na powierzchni w postaci wilgotnego, toksycznego śniegu.
"Tytan jest najlepsza fabryką związków organicznych w całym Układzie Słonecznym" - mówi Hunter Waite z Southwest Research Institute.

Atmosfera Tytana również sprawiła niespodziankę. "Huygens odkrył fantastyczne informacje o wietrze" mówi Gautier. Przy wysokości około 60 kilometrów, szybkość wiatru spadła, zasadniczo do zera. Wyjaśnianie tego zachowania stanowi wyzwanie dla teoretyków, którzy rozwijają modele komputerowe krążenia atmosfery księżyca.

Huygens Atmosphere Structure Instrument (HASI) dostarczył temperatury atmosfery z wysokości 1600 kilometrów w dół do powierzchni. "To pomogło rozpatrywać we właściwym kontekście wszystkie inne dane" mówi Coustenis. Huygens ustalił, że kompozycja atmosfery jest mieszanką azotu, metanu i etanu. Metan i etan dostarczają wilgoci jaką woda robi w atmosferze Ziemi. Przy powierzchni Tytana, Huygens sprawdził temperaturę, która wynosiła 94 stopnie w skali Kelwina (-179 stopni Celcjusza) z wilgocią wynoszącą 45 procent.

Chociaż dane pochodzące z Huygensa mają już dwa lata, ich analiza nie została jeszcze zakończona. "Jest mnóstwo niespodzianek pochodzących z tych danych," mówi Francesca Ferri, Universita degli Studi di Padova. W dodatku, Huygens pozwala planetarnym naukowcom uzupełnić i pomóc interpretować obserwacje, które wciąż nadchodzą z sondy Cassini. Na początku 2007 roku Cassini pokazał, że na Tytanie są morza ciekłego metanu.

Huygens przewyższył oczekiwania i ukazał Tytana jako "obcą ziemię", dając naukowcom nowy fascynujący świat badań.

Według obecnych planów dotyczących sondy Cassini, jeśli budżet badań kosmicznych na to pozwoli, czas trwania ekspedycji zostanie wydłużony poza rok 2008, co umożliwi następne przeloty m.in. w pobliżu Tytana.

Źródło i zdjęcia: http://www.esa.int

Odsłony: 12705
Kategoria: