Miesięczne mapy nieba – listopad

Miesięczne mapy nieba – listopad - AstronomiaW przyjętym czasie obserwacji gwiazdozbiory jesienne znajdują się w obszarze między południowym wschodem a południowym zachodem.
Najbardziej charakterystyczna figura, kwadrat Pegaza, przekroczył już południk na południu.

Obie lewe gwiazdy tego kwadratu wskazują prawie dokładnie południe. Po przedłużeniu tej linii w odwrotnym kierunku znajdziemy w przybliżeniu miejsce, wiosennego punktu równonocy. Tu znajduje się Słońce na początku wiosny i od tego miejsca oblicza się rektascencję. Z lewą górną gwiazdą kwadratu sąsiaduje Andromeda, w której przy dobrej widoczności można dostrzec gołym okiem Mgławicę Andromedy jako rozmytą plamkę.

 

Miesięczne mapy nieba – listopad - Astronomia

Mgławica Andromedy

Poniżej Andromedy znajdują się Trójkąt i Baran, obszar pośredni w tym kierunku zajmują gwiazdozbiory zodiakalne: Ryby, Wodnik i Koziorożec, które są zbudowane ze słabszych gwiazd, a do tego zarysy ich figur są dość nieprzejrzyste. Koziorożec znajduje się już bardzo blisko horyzontu na południowym wschodzie, zwłaszcza dla obserwatorów w środkowej i północnej Europie, nisko w kierunku SSW widać również Fomalhaut, główną gwiazdę Ryby Południowej. W tej samej stronie w południowej Europie widać jeszcze fragment Żurawia. Nisko na południu znajduje się Rzeźbiarz.

Nieco efektowniejszym gwiazdozbiorem jesiennym jest Wieloryb na południowym wschodzie. Jedną z najjaśniejszych jego gwiazd jest Deneb Kaitos. W kierunku ESE wyglądają ponad horyzont fragmenty gwiazdozbioru Erydan („Rzeka podziemnego świata"). Do niego przylega z lewej część gwiazdozbiorów zimowych, gdyż niektóre z nich już wzeszły. Na wschodzie nisko nad horyzontem znajduje się Orion. Położenie trzech gwiazd jego pasa zaznacza przebieg równika gwiazdowego, a jego gwiazd najbardziej wysuniętych na południe nie można jeszcze oglądać w środkowej i północnej Europie. Natomiast dobrze widać Betelgeuse i Bellatrix, które tworzą jego barki. Powyżej znajduje się Byk z Aldebaranem oraz gromady gwiazd Hiady i Plejady. Nieco wyżej w kierunku ENE znajduje się Perseusz.

Nieco poniżej widzimy jasną gwiazdę Capellę w Woźnicy. Na północnym wschodzie tuż nad horyzontem możemy już odkryć Bliźnięta z Kastorem i Polluksem, a na zachodzie uchwytne są jeszcze niektóre gwiazdozbiory letnie. Odnosi się to zwłaszcza do trójkąta letniego, który tworzą gwiazdy Wega w Lutni, Deneb w Łabędziu i Altair w Orle. Znajduje się on teraz mniej więcej w połowie wysokości między horyzontem na zachodzie a zenitem. Między Łabędziem a Orłem widać dwa maleńkie gwiazdozbiory: Strzała i Lis, a z lewej strony Orła dostrzegamy Delfina.

Miesięczne mapy nieba – listopad - Astronomia

Na północnym zachodzie wyżej nad horyzontem znajduje się jeszcze Herkules. Jego główna gwiazda, RasAlgeti, jest już bardzo blisko horyzontu. To samo dotyczy RasAIhague, najjaśniejszej gwiazdy Wężownika (Ophiuchus). Na pierwszy rzut oka wydaje się dziwne, że gwiazdozbiory letnie można jeszcze dobrze oglądać na wieczornym niebie do późnej jesieni. Przyczyną tego jest fakt, że teraz ściemnia się wcześniej i, rzec można, da się "dogonić" przesunięcie gwiazd. Wielka Niedźwiedzica (Wielki Wóz) osiągnęła teraz najniższą pozycję na północy. Niektóre gwiazdy Wielkiego Wozu ocierają się o horyzont przede wszystkim dla obserwatorów w południowej Europie. Część z nich schodzi tam nawet poniżej horyzontu. Mała Niedźwiedzica (Mały Wóz) znajduje się z lewej strony i poniżej Gwiazdy Polarnej, a na północnym zachodzie i północy wije się wokół niej Smok. Należy wspomnieć dalsze gwiazdozbiory okołobiegunowe: Kasjopeę i Cefeusza. Oba znajdują się prosto nad nami. Gdy patrzymy w górę w kierunku północy, wówczas Kasjopea jawi się nam tym razem jako litera M. W listopadzie Droga Mleczna biegnie bardzo stromo do horyzontu. Na za-chodzie wznosi się ona od horyzontu prawie pionowo, przechodzi przez zenit i znowu opada pionowo ku wschodowi. Jest przy tym najwyraźniej widoczna w części zachodniej, a mniej widoczna we wschodniej. Obecne położenie Drogi Mlecznej pozwala w każdym razie stwierdzić, że jej jasność maleje od zachodu ku wschodowi.

Źródło: Joachim Herrmann "Gwiazdy"

Odsłony: 14981
Kategoria: