Obserwatorium astronomiczne Solaris na historycznym tropie. Pierwsze na świecie w centrum handlowym (Solaris Center, Opole) OBSERWATORIUM ASTRONOMICZNE od otwarcia (maj 2009 r.), dokumentuje niespotykaną od wieków niską aktywność Słońca. Najjaśniejszy obiekt na niebie tak spokojny nie był już od lat! Czy grozi nam epoka lodowcowa?

Przedłuża się minimum aktywności słonecznej. W czasie tak zwanego Minimum Maundera – w drugiej połowie XVII wieku praktycznie nie obserwowano plam słonecznych. Zimy wtedy były srogie, a Bałtyk zamarzał tak, że można było po lodzie pieszo przejść do Szwecji.
Ta sytuacja może w najbliższym czasie się powtórzyć. W ciągu ostatnich sześciu miesięcy funkcjonowania Obserwatorium Solaris, zostało zaobserwowanych jedynie kilka grup plam z jasnymi pochodniami. Pod koniec września 2009 roku pojawiły się dwa obszary aktywne ze sporą liczbą plam. Teleskop pracujący w linii H-alfa zarejestrował jasne, ciemne pochodnie i arkany w dwóch obszarach aktywnych.

To jednak bardzo mało, obejmując etap cyklu słonecznego. Słońce milczy. Czy czeka Nas kolejna epoka lodowcowa?

W ostatnim czasie Obserwatorium astronomiczne Solaris zyskało uznanie zawodowych astronomów podczas dwóch konferencji odbywających się w Krakowie: Międzynarodowej Konferencji Młodych Astronomów (ICYA 2009) oraz corocznym Zjeździe Polskiego Towarzystwa Astronomicznego (PTA). Doceniono zarówno znaczenie obserwatorium dla popularyzacji nauki, ale także unikalną stronę techniczną i zastosowane rozwiązania automatyki.

OBSERWATORIUM ASTRONOMICZNE SOLARIS

Kto może skorzystać z Obserwatorium astronomicznego Solaris?

Każdy bez żadnych opłat może w godzinach otwarcia centrum handlowego Solaris Center, dokonywać obserwacji Słońca i Księżyca, a w przyszłości również innych obiektów w tym: planet, komet i mgławic.

Jaką funkcję pełni obserwatorium?

Główną funkcją obserwatorium jest udostępnienie szerokiej publiczności teleskopu słonecznego służącego do codziennej obserwacji tarczy Słońca oraz chromosfery w linii wodoru H-alfa.

Zamontowany sprzęt pozwala wszystkim chętnym na swobodne korzystanie z urządzenia w godzinach funkcjonowania Solaris Center. Obserwatorium dostarcza użytkownikom treści multimedialne dotyczące Słońca, aktywności słonecznej, układu planetarnego oraz wszechświata.  W ten sposób poprzez swoją działalność Obserwatorium pełni ważną funkcję edukacyjną i popularyzatorską związaną m.in.: z ważnymi wydarzeniami astronomicznymi takimi jak: zaćmienia Słońca, przejścia planet, wzrosty aktywności słonecznej, itp.

Patronat honorowy nad obserwatorium objął Prezydent Miasta Opole – Ryszard Zembaczyński, natomiast patronat naukowy – Rektor Uniwersytetu Opolskiego – Krystyna Czaja.

Jak działa obserwatorium?

Obserwatorium wyposażono w sprzęt umożliwiający ciągłą automatyczną pracę i prezentację obrazu z teleskopu na specjalnym dotykowym pulpicie sterowniczym  umieszczonym w powszechnie dostępnym Pokoju Obserwacyjnym.

Standardowo wyświetlany jest aktualny obraz Słońca w linii wodoru umożliwiający obserwację granulacji, pochodni i plam słonecznych.

Kopuła obserwatorium została zlokalizowana na najwyższym poziomie dachu Solaris Center. Wyprodukowana przez firmę z Żywca, mieści specjalnie zaprojektowany podwójny teleskop, przeznaczony do obserwacji Słońca w linii H-alfa oraz do obserwacji innych obiektów: Księżyca, planet itd.  Obraz za pomocą kamer podpiętych do teleskopów jest przesyłany do znajdującego się piętro niżej "Pokoju Obserwacyjnego" i wyświetlany na specjalnym monitorze w formie owalnego stołu o rozmiarze ok 180x110 cm. Funkcję pulpitu sterowniczego pełni reagujący na dotyk ekran o przekątnej 46”, za pomocą którego obsługiwane są: kopuła o średnicy 3,2 m i umieszczony w niej teleskop.

Obserwatorium stanowi w pełni zautomatyzowany system uruchomiający teleskop i otwierający kopułę rano w godzinie otwarcia Solaris Center i zamykający ją po zamknięciu obiektu. Teleskop sterowany jest przez system komputerowy śledzący ruch obserwowanych obiektów, kopuła nadąża automatycznie za ruchem teleskopu. W przypadku wykrycia złych warunków pogodowych (opad, zachmurzenie)  kopuła automatycznie się zamyka zabezpieczając znajdujący się w jej wnętrzu sprzęt.

SOLARIS CENTER

Solaris Center to nowoczesny, wielofunkcyjny obiekt handlowo – rozrywkowy, w którym na przestrzeni ok. 18,5 tys. m kw. powierzchni handlowej znajduje się 86 sklepów, restauracji i punktów usługowych. Zlokalizowany jest w ścisłym centrum Opola, z wygodnym dostępem dla ruchu pieszego i samochodowego oraz wielopoziomowym parkingiem na 350 miejsc. Unikalna architektura obiektu łączy walory nowoczesnej przestrzeni miejskiej, obejmującej strefy handlowe i rozrywkowe wraz z istniejącymi elementami i formami architektury miejskiej. Projekt galerii integruje istniejący multipleks kinowy z pasażami handlowymi i restauracjami, a wizja architektoniczna tworzy unikalny układ urbanistyczny, harmonijnie wpisujący się w otoczenie. Jedną z niepowtarzalnych atrakcji, jakie twórcy Solaris Center przygotowali dla odwiedzających je gości są: „Obserwatorium Słoneczne” – pierwsze na świecie obserwatorium słoneczne w centrum handlowym, umożliwiające prowadzenie ciągłych obserwacji Słońca oraz po raz pierwszy w galerii handlowej w Polsce, „Interaktywna Podłoga”, dostarczająca mieszkańcom Opola nowych wrażeń.

Źródło: Informacja prasowa, Solaris Center, Bartłomiej Gajda