Uderzenie w kometę 9P/Tempel 1

Jedną z komet z rodziny Jowisza jest kometa Tempel 1, która posiada formalne oznaczenie jako 9P/Tempel 1. Porusza się ona po orbicie eliptycznej wokół Słońca. Nazwa tej komety pochodzi od nazwiska niemieckiego astronoma Ernsta Tempela, który w obserwatorium w Marsylii odkrył ową kometę wiosną roku 1867. Ernst Tempel zauważył ją, gdyż w swoim orbitalnym ruchu zbliżyła się do Ziemi do odległości 0,57 jednostek astronomicznych.

Kometa 9P/Tempel 1 obiega Słońce w czasie 5,5 roku. W swoim aphelium, czyli w punkcie najdalej wysuniętym od Słońca zbliża się ku trajektorii Jowisza, a w swoim peryhelium czyli punkcie najbliższym Słońcu zbliża się do orbity Marsa.

Badania naukowe tej komety przeprowadzono w trakcie misji kosmicznej, którą wykonywała sonda Deep Impact. Jedno z zadań polegało na wypuszczeniu z sondy Deep Impact tzw. impaktora, który uderzył w jądro komety. Powierzchnia jądra komety 9P/Tempel 1 jest bardzo ciemna. Widać tam liczne zagłębienia, kratery, wzniesienia i niecki. Okres obrotu tego ciała wokół własnej osi wynosi ponad 40 godzin.

Wypuszczenie impaktora z sondy Deep Impact

Wypuszczenie impaktora z sondy Deep Impact

Deep Impact to czwarta amerykańska sonda przeznaczona do badania komet i równocześnie pierwszy obiekt, który zderzył się z jądrem komety. Deep Impact składał się z członu macierzystego (typowa sonda przelotowa) oraz członu przeznaczonego do uderzenia w jądro komety (impaktor). Przed zderzeniem impaktor wykonywał zdjęcia. Sam proces zderzenia oraz powstały krater został sfotografowany przez człon macierzysty sondy. W chwili uderzenia sonda przelotowa znajdowała się w odległości ok. 10 000 km od jądra komety. Fotografowanie wyrzutu rozpoczęło się 1 minutę przed uderzeniem.

Impaktor, który został wypuszczony z sondy Deep Impact, uderzył w kometę w lipcu 2005 roku. W momencie zderzenia impaktor osiągnął prędkość 37 tys. km/h, zderzenie spowodowało powstanie krateru o średnicy ok. 120 m i uwolniło ogromne ilości materii gazowo-pyłowej, która uniosła się ponad powierzchnię jądra komety, wzbogacając jej otoczkę, tzw. głowę komety – komę. W wyniku tego wydarzenia kometa pojaśniała i stała się lepiej widoczna. Uderzenie nie miało praktycznie żadnego wpływu na tor komety. W wyniku zderzenia według szacunków prędkość komety zmniejszyła się o 0,0001 mm/s, co z kolei spowodowało skrócenie peryhelium komety o 10 m i skrócenie okresu obiegu o mniej niż 1 s.

Tłumaczenie i opracowanie tekstu Agnieszka Zawada na podstawie:
1). James Ropp. My Name Finally Makes an Impact. 02/09/2004. Amerykańskie Towarzystwo Astronomiczne.
2). Sagan C., Druyan A. "Comet. Ballantine Books". New York. 1985.
pl.wikipedia.org/wiki/Tempel_1
3). http://astro.zeto.czest.pl/sondy/deep-imp.htm
4). NASA-JPL. Deep News, Issue #1, July 2003.

Odsłony: 5265