Wenus jest drugą według oddalenia od Słońca planetą Układu Słonecznego. Znana jest również pod nazwą Jutrzenki (Gwiazdy Porannej), Gwiazdy Wieczornej widocznej kilka godzin po zachodzie Słońca oraz siostry Ziemi i jest najjaśniejszym ciałem niebieskim na niebie po Słońcu i Księżycu.

DANE LICZBOWE:

Wenus znana była i uważnie obserwowana już przez starożytnych Babilończyków, Asyryjczyków i Majów. Egipcjanie widzieli w niej boginię Izydę. U południowo-amerykańskich Indian symbolizowała świętego upierzonego węża Cjuetzal-coatla. Starożytni Grecy, z pewnością ze względu na blask i wynurzanie się zza porannego horyzontu, kojarzyli ją z niezwykłej urody boginią miłości Afrodytą (rzymską Wenus), która wyłoniła się z morskich fal u wybrzeży Krety.

Wenus jest bardzo podobna do Ziemi, o czym świadczy kulisty kształt zbliżony do ziemskiego. Podobnie jak Merkury, należy ona do planet wewnętrznych; warunki jej widoczności są związane z odległością kątową od Słońca.

Ważną rzeczą, na którą należy zwrócić uwagę jest obrót planety wokół własnej osi. Wenus obraca się w stronę przeciwną niż robią to inne planety w Układzie Słonecznym. Obrót taki powoduje zjawisko wschodu Słońca na zachodzie, a zachodu Słońca na wschodzie.

Atmosfera Wenus jest bardzo gęsta, ponaddziewięćdziesięciokrotnie gęstsza od ziemskiej (ciśnienie na powierzchni Wenus odpowiada ciśnieniu wody w oceanie na głębokości 1 km), zbudowana głównie z dwutlenku węgla (95,5%) i w 4% z azotu z niewielką domieszką pary wodnej, argonu oraz bezwodnika kwasu siarkowego. Skład chemiczny wenusjańskich chmur powoduje na planecie tzw. efekt cieplarniany, co daje ogromną temperaturę na powierzchni planety sięgającą 480°C. Wenus jest najcieplejszą planetą Układu Słonecznego, cieplejszą nawet od Merkurego, który pomimo bliskości Słońca i tak jest chłodniejszy. Na Wenus praktycznie nie ma pór roku, panuje tam nieustanny upał i nie ma możliwości oddychania. Na planecie tej nie ma również wody, która wyparowała z powodu efektu cieplarnianego. Ciśnienie na powierzchni Wenus jest 90 razy większe niż na Ziemi i wynosi około 90000hPa.

Powierzchnię Wenus badały radzieckie sondy „Venera 13” i „Venera 14”, które zrobiły, w 1982r. zdjęcia, na których zaobserwowano rozległe równiny, poprzecinane skałami i wyciekami lawy. Prawie dwie trzecie powierzchni planety zajmują płaskie i rozległe równiny. Występują tu również wyżyny, a najbardziej charakterystyczna jest wyżyna wielkości kontynentu na północnej półkuli Wenus. Została ona nazwana jako Ziemia Isztar. Wyżyna ta jest podobna do Tybetu, ale jest niesłychanie duża, gdyż zajmuje obszar wielkości Stanów Zjednoczonych. Wyżynę tę otaczają bardzo wysokie łańcuchy górskie, wyższe od ziemskiego Mount Everestu (8850 m n.p.m.) nawet o 1500 metrów.

Wenus pokryta jest bazaltową skorupą, która jest gruba, a pod nią jest również gruby płaszcz. Pod płaszczem z kolei znajduje się metalowe jądro, różniące się jednak od ziemskiego, gdyż jest stałe. Tektonika Wenus przypomina tektonikę Marsa i Księżyca. Występują tu również wulkany, jednak sądzi się, że większość kraterów jest pochodzenia meteorytowego.

Stwierdzono, że chmury znajdują się na wysokości ok.45 km, a niebo ma barwę pomarańczową. Po radzieckich sondach badania Wenus kontynuowały sondy NASA: Pioneer(1978-1981) i Magellan (od 1990r.). Sondy te krążyły wokół planety w celu uzyskania jej mapy.

Obserwacje Wenus

Średnica Wenus na niebie zmienia się w zakresie od 10 do 64 sekund łuku, a jej jasność od -3,9 do -4,7 magnitudo. Mamy zatem do czynienia z większą i jaśniejszą planetą, którą poza tym widać wyżej i dłużej nad naszym horyzontem. Z tych powodów obserwacje Wenus są dużo łatwiejsze do przeprowadzenia niż w przypadku Merkurego. Aby zobaczyć fazy tej planety wystarczy już lornetka 8×50 czy 20×60. Jako, że rozmiary Wenus na niebie są znacznie większe od rozmiarów Merkurego, w celu sfotografowania tej planety możemy użyć teleskopu o ogniskowej kilku metrów (co najmniej 3–4 metry) i średnicy 10–15 centymetrów. Większa jasność tej planety umożliwia stosowanie bardzo krótkich czasów ekspozycji, co sprawia, że możemy fotografować przy pomocy nieruchomego teleskopu. Również obserwacje przy pomocy kamer video i przemysłowych kamer CCD wymagają użycia skromniejszych „środków” — wystarczy teleskop o średnicy 80–110 mm, z okularem dającym powiększenie 20–50×. Niezależnie jednak od tego w jaki sposób będziemy obserwować Merkurego i Wenus, możliwość zobaczenia tarcz oraz zmienności faz tych planet pozostawi po sobie niezapomniane wrażenia.

W momencie koniunkcji dolnej planeta osiąga średnicę ponad 50", a przy średniej elongacji 23-24". Na powierzchni niestety nic nie zobaczymy, ponieważ zasłania ją zawsze bardzo gruba warstwa chmur. Planetę widzimy w pierwszej i ostatniej kwadrze, kiedy znajduje się w swym maksymalnym kątowym oddaleniu się od Słońca. Na porannym niebie obserwujemy Wenus "chudnącą" do nowiu, na niebie wieczornym "tyjącą" do pełni. W czasie pełni Wenus jest za Słońcem i praktycznie nie można jej obserwować. Podobnie jest podczas nowiu kiedy planeta znajduje się najbliżej Ziemi. Jedynym wyjątkiem jest tu ewentualne przejście Wenus przed samą tarczą Słońca. Najbliższe tego typu zjawisko nastąpi 6 czerwca 2012 roku.