Niebo w grudniu 2007

Niebo w grudniu 2007 - AstronomiaW grudniu mamy coraz dłuższe noce, a Słońce na krótko pojawia się nad horyzontem. Gdyby nie niska temperatura byłaby to idealna pora na obserwacje. Atrakcją grudniowego nieba będzie coraz lepiej widoczny Saturn a także duże roje meteorów. Dodatkowo czas "uprzyjemnią" nam opozycja Marsa i dwie jasne komety.

Moment przesilenia zimowego i tym samym początek astronomicznej zimy wypada w tym roku 22 grudnia o godzinie 7:08. W tym samym momencie Słońce osiągnie minimalną deklinację, która powoduje, że w ciągu dnia nasza gwiazda wzniesie się w Warszawie, w okolicach południa, niespełna 16 stopni nad horyzontem.

Słońce

W grudniu dni są nadal coraz krótsze z racji zbliżania się Słońca do punktu przesilenia zimowego, wznosi się ono najniżej nad horyzontem. W Warszawie 1 grudnia
Słońce wzeszło o godz. 6:22, zaszło o 14:27, 22 grudnia wzejdzie o 6:43, zajdzie o 14:25, a 31 grudnia wzejdzie o 6:45, ale zajdzie o 14:32. 22 grudnia Słońca osiągnie najniższy punkt ekliptyki pod równikiem niebieskim i wstępując w znak Koziorożca rozpocznie astronomiczną zimę.

Księżyc

Kolejność faz Księżyca jest w grudniu następująca:

ostatnia kwadra 1.12 o godz. 13:44,
nów 9.12 o godz. 18:40,
pierwsza kwadra 17.12 o godz. 11:17,
pełnia 24.12 o godz. 02:16
i ponownie ostatnia kwadra 31.12 o godz. 08:51.

W apogeum Księżyc znajdzie się 6 grudnia o godz. 17:53, natomiast w perygeum 22 grudnia o godz. 11:15.
W nocy z 21 na 22 grudnia w okolicy godziny 22 dojdzie do zakrycia gromady otwartej Plejady przez ciemny brzeg tarczy Księżyca. Zjawisko będzie widoczne w całej Polsce z wyjątkiem krańców południowych.

Merkury
Znajduje się na niebie w pobliżu Słońca i jest niewidoczny.

Wenus
Można obserwować nad ranem a warunki do jej obserwacji w porównaniu do listopada lekko się pogarszają. W ciągu miesiąca zmniejszy się dosyć znacznie wysokość planety nad południowo-wschodnim horyzontem, w ostatnim dniu roku wynosząc, na początku świtu cywilnego, już tylko 15°. Przez teleskop można zobaczyć zmniejszającą się tarczę planety w fazie zmierzającej do pełni.

Mars
Widoczny jest przez całą noc. 18 grudnia planeta znajdzie się najbliżej Ziemi, w odległości około 88 tysięcy km, dzięki czemu jej jasność osiągnie aż -1,6m. Nawet
mniejsze teleskopy amatorskie pozwolą w tym okresie na dostrzeżenie szczegółów powierzchniowych na tarczy planety, która osiągnie średnicę aż 16''. Bardzo pomocne będzie niezwykle wysokie położenie Marsa na niebie, górującego na wysokości aż 65° nad horyzontem.
Planetę widać przez całą noc w konstelacji Bliźniąt. Dodatkową atrakcją, która nas czeka 24 grudnia nad ranem, jest zakrycie Marsa przez Księżyc w pełni. Zjawisko
będzie widoczne w całej Polsce. Aby przy obserwacjach poprawić sobie kontrastowość szczegółów powierzchniowych Marsa należy użyć pomarańczowych filtrów obiektywowych bądź okularowych.

 

Niebo w grudniu 2007 - Astronomia

W grudniu można również gdy przy pomocy większych teleskopów amatorskich próbować obserwować naturalne satelity Marsa: Phobosa (11,6m) i Deimosa (12,7m). Niezbędny do tego jest jednak teleskop o średnicy zwierciadła przynajmniej 20 cm oraz zasłonięcie samej, oślepiająco świecącej, planety.

Jowisz
Zachodzi niedługo po zachodzie Słońca i jest niewidoczny.

Saturn
Widoczny jest w drugiej połowie nocy w gwiazdozbiorze Lwa z jasnością 0,5m. Planeta zbliża się do lutowej opozycji, dzięki czemu przez teleskop zobaczymy jej tarczę o średnicy prawie 20''. W tym samym czasie układ pierścieni Saturna osiągnie rozpiętość 40'' przy małym nachyleniu ich płaszczyzny do Ziemi, co ułatwi znacznie dostrzeżenie słabych księżyców planety nawet przez teleskopy amatorskie.
Już przez lornetkę dostrzeżemy Tytana (8,0m), teleskop o średnicy 10 cm umożliwi zobaczenie Tethys (10,1m), Dione (10,3m), Rheę (9,6m) i Iapetusa (od 10,1m w maksymalnej elongacji zachodniej do 12,1m w maksymalnej elongacji wschodniej), natomiast teleskop o średnicy 25 cm pozwoli powiększyć naszą „kolekcję” o Mimasa (12,8m) i Enceladusa (11,6m).


Uran
Widoczny jest wieczorem w gwiazdozbiorze Wodnika, na praktycznie stałej wysokości ok. 30° nad południowo-zachodnim horyzontem.

Neptun

Znajduje się w gwiazdozbiorze Koziorożca. Wieczorem można próbować go dostrzec jednak będzie to trudne w związku z jego położeniem zaledwie 16° nadpołudniowo-zachodnim horyzontem (w półtorej godziny po zachodzie Słońca).

Niebo w grudniu 2007 - Astronomia


Pluton (planeta karłowata - 134340) nadal znajduje się na niebie w pobliżu Słońca i jest niewidoczna.

Ceres (planeta karłowata - 1) jest nadal widoczna przez całą noc w gwiazdozbiorze Wieloryba.


Komety:

W grudniu oprócz znikającej już komety Holmes, w pobliżu Ziemi znajdzie się jasna kometa krótkookresowa 8P/Tuttle. Obserwacje komety ułatwi jej niezwykle wysokie położenie na niebie. W związku z tym, że będzie to zapewne obiekt silnie rozmyty, o średnicy kilkunastu minut kątowych (mniej więcej połowy średnicy tarczy Księżyca), najlepszym sprzętem obserwacyjnym do jej dostrzeżenia będzie lornetka.
W grudniu przejdzie ona przez konstelacje Cefeusza, Kasjopei i Andromedy. Na początku stycznia (2 stycznia 2008r.) obiekt znajdzie się w odległości minimalnej
0,2527 j.a. i osiągnie maksymalną jasność i będzie wtedy na granicy widoczności gołym okiem. Jednak położenie komety, a zwłaszcza jej jasność, mogą się nieco różnić od przewidywanych.
W nocy z 30 na 31 grudnia 2007 kometa 8P/Tuttle widoczna będzie na tle galaktyki spiralnej M33 w gwiazdozbiorze Trójkąta, przy czym obydwa obiekty powinny mieć praktycznie tę samą jasność.


Meteory

Od 27 listopada do 17 grudnia promieniują meteory z roju Monocerotydów (MON). Radiant meteorów leży w gwiazdozbiorze Jednorożca. Maksimum aktywności MON przypada w tym roku 9 grudnia, jednak istnieją obserwacje świadczące również o drugim maksimum, około 16 grudnia. Strumień jest wizualnie słaby, jednak bardzo mało zbadany i pilnie wymagający obserwacji zwłaszcza, że tegorocznym obserwacjom meteorów nie będzie przeszkadzał Księżyc, znajdujący się dokładnie w nowiu.

Od 3 do 15 grudnia promieniują meteory z roju Hydrydów (HYD). Radiant meteorów leży w gwiazdozbiorze Hydry. Maksimum aktywności HYD przypada w tym roku 12 grudnia, chociaż niektóre dane wskazują na istnienie dodatkowego maksimum sześć dni wcześniej. Podobnie jak poprzedni, strumień ten jest również wizualnie słaby, jednak też bardzo słabo zbadany i pilnie wymagający obserwacji. Tegorocznym obserwacjom meteorów nie będzie przeszkadzał Księżyc, znajdujący się tuż po nowiu.

Od 7 do 17 grudnia promieniują meteory z roju Geminidów (GEM) związanego z planetoidą (prawdopodobnie „wygasłą” kometą) (3200) Phaeton. Radiant Geminidów leży w gwiazdozbiorze Bliźniąt. Jego maksimum aktywności spodziewane jest w dniu 14 grudnia o 16:45 UT. Strumień jest zawsze obfity, jednak jego wewnętrzna struktura pozostaje nadal słabo zbadana, toteż wymaga on obserwacji nie tylko w momencie przewidywanego maksimum. W obserwacjach tych meteorów także nie będzie przeszkadzał zbliżający się do pierwszej kwadry Księżyc.

Od 12 grudnia do 23 stycznia promieniują meteory z roju Coma Berenicidów (COM). Radiant meteorów leży w gwiazdozbiorze Warkocza. Maksimum aktywności COM przypada w tym roku 20 grudnia. Strumień jest wizualnie słaby, jednak bardzo interesujący i wymagający obserwacji, zwłaszcza w celu wyznaczenia dokładnego momentu maksimum. Tegorocznym obserwacjom meteorów będzie przeszkadzał zbliżający się do pełni Księżyc, jednak po jego zachodzie pozostanie jeszcze nieco czasu na wykonanie
wartościowych obserwacji.

Inne ważne wydarzenia:

1 grudnia o godz. 11 - Złączenie Saturna z Księżycem w odl. 3°.
5 grudnia o godz. 19 - Złączenie Wenus z Księżycem w odl. 7°.
9 grudnia o godz. 05 - Złączenie Merkurego z Księżycem w odl. 5°.
10 grudnia o godz. 18 - Złączenie Jowisza z Księżycem w odl. 5°.
14 grudnia o godz. 20 - Złączenie Neptuna z Księżycem w odl. 1°.
16 grudnia o godz. 16 - Złączenie Urana z Księżycem w odl. 1°.
17 grudnia o godz. 15 - Merkury w koniunkcji górnej ze Słońcem.
18 grudnia o godz. 23 - Mars najbliżej Ziemi, w odległości 88 158 350 km.
20 grudnia o godz. 20 - Złączenie Merkurego z Jowiszem w odl. 2°.
21 grudnia o godz. 21 - Zakrycie gromady otwartej Plejady przez ciemny brzeg Księżyca przed pełnią, widoczne w całej Polsce, z wyjątkiem jej krańców południowych (Szczecin 21h43m — Grudziądz 22h17m). Przez Polskę południową przechodzi pas zakryć brzegowych poszczególnych gwiazd gromady, np. linia zakrycia brzegowego 20 Tau (Maia, 3,9m) przechodzić będzie 7 km na południe od Opola (22h36m) oraz 20 km na południe od Sandomierza (22h41m).
22 grudnia o godz. 06:08 - Słońce wstępuje w znak Koziorożca, jego długość ekliptyczna wynosi wówczas 270°; rozpoczyna się zima astronomiczna.
23 grudnia o godz. 07 - Jowisz w koniunkcji ze Słońcem.
24 grudnia o godz. 03 - Zakrycie planety Mars (-1,6m) przez Księżyc w pełni, widoczne w całej Polsce (Gdańsk 3h35m — Kraków 3h45m).
24 grudnia o godz. 04 - Złączenie Marsa z Księżycem w odl. 0,2°.
24 grudnia o godz. 21 - Mars w opozycji do Słońca.
28 grudnia o godz. 19 - Złączenie Saturna z Księżycem w odl. 3°.

Odsłony: 4660