Maj zapewnia nam bogaty układ dni świątecznych więc na początku życzmy wszystkim bezchmurnego nieba. Przyglądając się majowemu niebu i zjawiskom na nim zachodzącym nie zauważymy niestety niczego co powszechnie uważane jest za spektakularne... no chyba, że wybuchnie gwiazda supernowa :-)

Niewątpliwą atrakcją maja będą jedynie wyjątkowo dobre warunki do podziwiania Merkurego.

Słońce, mimo tylu świąt w maju, nie wypoczywa. W tym miesiącu wstąpi w znak Bliźniąt. Nadal mozolnie wznosi się po Ekliptyce, coraz to wyżej ponad Równik Niebieski - ale już wolniej niż w kwietniu. Jednakże tempo przyrostu dnia maleje, z 4 minut w pierwszym tygodniu maja, do 2 minut pod koniec miesiąca. W dniu 1 Maja, mimo święta, Słońce będzie "pracowało" w pocie czoła przez 14 godzin i 57 minut - wzejdzie w Warszawie o 5:05, a zajdzie o 20:02. Natomiast ostatniego maja, dzień będzie trwał aż 16 godz. i 26 minut; wschód nastąpi o 4:21, a zachód o godz. 20:47.

Księżyc

Bezksiężycowe noce wystąpią na początku maja, gdyż kolejność faz Księżyca jest w tym miesiącu następująca:

nów (tarcza niewidoczna) - 5 maja o godz.14:18
pierwsza kwadra (oświetlona prawa połowa tarczy) - 12 maja o godz. 5:47
pełnia (tarcza całkowicie oświetlona) - 20 maja o godz. 4:11
ostatnia kwadra (oświetlona lewa połowa tarczy) - 28 maja o godz. 4:57

Najbliżej Ziemi Srebrny Glob znajdzie się 6 maja o godz. 5:19, a najdalej 20 maja o godz. 16:28.

Planety i planety karłowate

Merkury widoczny jest przez cały miesiąc, wieczorem, nisko nad północno-zachodnim horyzontem. Najlepsze warunki do obserwacji będą 11 maja, w godzinę po zachodzie Słońca, kiedy wzniesie się on na wysokość aż 11°. Będzie wtedy świecił z jasnością +0,1m. Przez teleskop można będzie zobaczyć tarczę planety o średnicy 8'', w fazie zmniejszającej się po kwadrze.

Wenus znajduje się na niebie w pobliżu Słońca i jest niewidoczna.

Marsa odnajdziemy wieczorem, wysoko na niebie w gwiazdozbiorze Raka. Świeci on z jasnością zaledwie +1,4m, ale z jej odnalezieniem nie powinno być problemów. Przy średnicy tarczy planety niewiele przekraczającej 5'', teleskopowa obserwacja jakichkolwiek szczegółów powierzchniowych jest praktycznie niemożliwa.
Wieczorem, 10 maja, obok Marsa będzie świecił wąski rogal Księżyca.

Jowisz świeci nad ranem w gwiazdozbiorze Strzelca na wysokości jedynie 16° nad południowym horyzontem. Mimo to z jego dojrzeniem nie będzie problemów gdyż jego jasność wynosi -2,5m. Tak niskie położenie planety znacznie utrudni obserwacje teleskopowe szczegółów układów chmur w jej atmosferze, można jednak oczywiście śledzić zjawiska w układzie jego księżyców galileuszowych.

Saturna dojrzymy wieczorem, w gwiazdozbiorze Lwa, w pobliżu jego najjaśniejszej gwiazdy, Regulusa. Planeta świeci z jasnością 0,4m.

Uran i Neptun znajdują się na niebie blisko Słońca i ich nocne obserwacje w najbliższym czasie nie są możliwe.

Planeta karłowata (134340) Pluton widoczna jest nad ranem w gwiazdozbiorze Strzelca, czyli tam gdzie Jowisz. Jasność Plutona to jedyne 13,9m i do jej zaobserwowania niezbędny jest teleskop o średnicy zwierciadła przynajmniej 15 cm.

W maju nie jest widoczna żadna jasna planetoida.

Meteory

W dniach od 19 kwietnia do 28 maja promieniują jasne i szybkie meteory z roju Akwarydów. Meteory te, to pozostałość warkocza komety Halley'a. Radiant meteorów leży na równiku niebieskim na granicy gwiazdozbiorów Wodnika, Ryb i Pegaza, a maksimum jego aktywności (w Polsce - tylko jedna "spadająca gwiazda" na minutę) w tym roku przypada nad samym ranem 6 maja.


Inne ważne wydarzenia: (Momenty tych zjawisk podane są w czasie uniwersalnym UT (Greenwich). Aby otrzymać datę w obowiązującym w marcu w Polsce czasie, należy dodać 1 godzinę.)

1 maja godz. 21 - Złączenie Urana z Księżycem w odl. 2°.

3 maja godz. 12 - Saturn nieruchomy w rektascensji.

4 maja godz. 22 - Złączenie Wenus z Księżycem w odl. 5°.

6 maja godz. 22 - Złączenie Merkurego z Księżycem w odl. 1,5°.

8 maja - Księżyc Saturna Tytan w maksymalnej elongacji wschodniej.

9 maja godz. 14 - Jowisz nieruchomy w rektascensji.

10 maja godz. 13 - Złączenie Marsa z Księżycem w odl. 0,2°.

12 maja godz. 21 - Złączenie Saturna z Księżycem w odl. 3°.

14 maja godz. 16 - Zakrycie gwiazdy ? Leo (4,3m) przez ciemny brzeg Księżyca przed pełnią, na wysokości 31° nad horyzontem, widoczne w całej Polsce (Wrocław 16h50m — Lublin 17h00m).

20 maja godz. 15:59 - Słońce wstępuje w znak Bliźniąt, jego długość ekliptyczna wynosi wtedy 60°.

24 maja godz. 13 - Złączenie Jowisza z Księżycem w odl. 3°.

27 maja godz. 3 - Złączenie Neptuna z Księżycem w odl. 0,3°.

29 maja godz. 6 - Złączenie Urana z Księżycem w odl. 3°.

Zanim niebo zrobi się całkiem czarne, warto zwrócić uwagę na jego wschodnią stronę. Obok konstelacji Wolarza poszukajmy Korony Północnej – podobnie jak Warkocz Bereniki jest to układ słabych gwiazd, za to pięknie tworzących gwiezdny wieniec, świetnie widoczny przez lornetkę.

Obok gołym okiem natrafimy na charakterystyczny kształt Herkulesa, za którym podąża Lutnia zapowiadająca wkroczenie na niebo Trójkąta Letniego. Ale o tym w czerwcu…

Ze zjawisk, które szczególnie polecamy do obserwacji, oprócz wymienionych powyżej, to majowe wschody i zachody Słońca, które powinniśmy podziwiać w czasie spacerów, umilanych śpiewem ptaków. Nie zapomnijmy ani przez chwile, podczas tych przechadzek po Ziemi - zerkając w górę - o rzeczywistości i nie zawsze bezchmurnym niebie...