Czerwcowe noce nie są zbyt przyjazne dla astronomów, gdyż jest.... za jasno. Dni są najdłuższe, zaś w nocy Słońce chowa się płytko pod horyzont pozostawiając świetlisty pas doskonale widoczny w kierunku Północy. Nieboskłon aż po zenit nie staje się całkowicie czarny co pogarsza jakość obserwacji zwłaszcza słabych, odległych obiektów.

Do połowy lipca przeżywać będziemy czas tzw. polskich białych nocy.

Słońce
W czerwcu przypada najdłuższy dzień i najkrótsza noc w roku na naszej półkuli. Związane jest to z wzrastającą deklinacją Słońca. 21 czerwca o godzinie 1:59 osiągając wartość maksymalną - Słońce wstąpi w zodiakalny znak Raka, rozpoczynając tym samym astronomiczne lato.

W Warszawie 1 czerwca Słońce wzejdzie o 4:20, zajdzie o 20:48, a 30 czerwca wzejdzie o 4:18, zajdzie o 21:01. Najwcześniej w ciągu całego roku, Słońce wzejdzie 17 czerwca o godz. 4:14 a najpóźniej zajdzie 24 czerwca - o godz. 21:02.

Kolejność faz Księżyca w czerwcu:

nów (tarcza niewidoczna) - 3 czerwca o godz. 21:23,
pierwsza kwadra (oświetlona prawa połowa tarczy) - 10 czerwca o godz. 17:04,
pełnia (tarcza całkowicie oświetlona) - 18 czerwca o godz. 19:30
ostatnia kwadra (oświetlona lewa połowa tarczy) - 26 czerwca o godz. 14:10.

Najbliżej Ziemi nasz naturalny satelita znajdzie się 3 czerwca o godz. 15:12, a najdalej 16 czerwca o godz. 19:30.

Merkury i Wenus znajdują się na niebie w pobliżu Słońca i są niewidoczne.

Wieczorem, nisko nad zachodnim horyzontem, możemy obserwować Marsa. Jednak warunki do jego obserwacji pogarszają się. W pierwszych dniach czerwca, godzinę po zachodzie Słońca, planeta znajduje się na wysokości 27° nad horyzontem, natomiast 30 czerwca wielkość ta wyniesie już jedynie 13°. Pod koniec miesiąca jasność Marsa wynosi już jedynie 1,6m, przy średnicy tarczy zaledwie 4,5''.

Jowisz widoczny jest przez całą drugą połowę nocy w gwiazdozbiorze Strzelca. Planeta zbliża się do opozycji kiedy osiąga swoją największą jasność. Jednak obserwacje szczegółów jego powierzchni utrudnia niska wysokość nad horyzontem nawet podczas górowania, zaledwie 16°.

Saturn z dnia na dzień świeci coraz niżej nad horyzontem co pogarsza warunki do jego obserwacji. Na początku miesiąca, godzinę po zachodzie Słońca, dojrzymy go na wysokości prawie 35 stopni nad południowo-zachodnim horyzontem. Pod koniec miesiąca widać Saturn już na wysokości tylko 15 stopni.

Uran, Neptun i Pluton będą praktycznie niewidoczne z uwagi na niskie położenie nad horyzontem tzw. „białe noce”.

W czerwcu nie będzie widoczna żadna jasna planetoida.

W dniach od 22 czerwca do 2 lipca promieniują meteory z roju czerwcowych Bootydów (JBO). Rój ten obserwowany był w 1916 r., następnie być może w 1921 i 1927 r. Potem aktywność wygasła, by w roku 1998 niespodziewanie wzmóc się, sypiąc kilkudziesięcioma powolnymi zjawiskami na godzinę.
Macierzysta kometa roju, 7P/Pons-Winnecke przechodziła przez peryhelium w styczniu 1996 i ponownie w maju 2002. Tegoroczne maksimum przewidywane jest w dniu 27 czerwca ok. godziny 4:30 naszego czasu. Radiant meteorów leży w gwiazdozbiorze Wolarza. W obserwacjach tych niezwykle wolnych i często bardzo jasnych, a przez to efektownych meteorów w pierwszej połowie nocy nie będzie przeszkadzał Księżyc po ostatniej kwadrze.

Lirydy czerwcowe aktywne są od 11 do 21 czerwca z maksimum występującym w okolicach 16 czerwca. Rój ten był dość regularny w latach 60-tych i 70-tych XX wieku lecz później zupełnie zaniknął. W roku 1996 wielu obserwatorów z całego świata, w tym także z Polski, donosiło, że Lirydy uległy reaktywacji. Warto więc sprawdzić, czy w tym roku rój ten także pokaże coś ciekawego, choć w obserwacjach przeszkadzać będzie nam pełnia Księżyca, wypadająca 18 czerwca.

Miłośnicy astronomii mimo niekorzystnego układu planet i na "ubogim" firmamencie znajdą wiele interesujących zjawisk. Na dobry początek pogodnej nocy warto poszukać „srebrzystych obłoków”. Ich obecność nierozerwalnie wiąże się z letnim przesileniem, jednak nie sposób przewidzieć kiedy i na jak długo się pojawią. Zazwyczaj ukazują się godzinę przed północą – zupełnie jak duchy…

Wspomnianą na początku ułomność czerwcowego nieba można znakomicie wykorzystać do poznawania gwiazdozbiorów. Po zapadnięciu zmroku wysoko w kierunku południowym świecą Wolarz z pomarańczowym Arkturem oraz Korona Północy z niebieskawą Gemmą; jest to układ słabych gwiazd, za to pięknie tworzących gwiezdny wieniec, świetnie widoczny przez lornetkę.

Na lewo od nich świeci charakterystyczny kształt Herkulesa. A poniżej odnajdziemy szalenie interesujący gwiazdozbiór Wężownika dzierżącego w dłoniach potężnego Węża wijącego się w splotach przez spory kawał nieba. Konstelacja Węża jest o tyle ciekawa, że dzieli się właściwie na dwa gwiazdozbiory: głowę i ogon.

Z kolei Wężownik składa się z dość jasnych gwiazd – wyróżniających się na niebie, stąd łatwo zidentyfikować jego kształt.


Inne ważne wydarzenia:

3 czerwca o godz.21 - Złączenie Wenus z Księżycem w odl. 4°.

4 czerwca o godz.05 - Złączenie Merkurego z Księżycem w odl. 6°.

7 czerwca o godz.17 - Merkury w koniunkcji dolnej ze Słońcem.

7 czerwca o godz.17 - Złączenie Merkurego z Wenus w odl. 3°.

8 czerwca o godz.03 - Złączenie Marsa z Księżycem w odl. 2°.

9 czerwca o godz.06 - Wenus w koniunkcji górnej ze Słońcem.

9 czerwca o godz.08 - Złączenie Saturna z Księżycem w odl. 3°.

20 czerwca o godz.15 - Złączenie Jowisza z Księżycem w odl. 3°.

21 czerwca o godz.01:59 - Słońce wstępuje w znak Raka, jego długość ekliptyczna wynosi wtedy 90°. Początek astronomicznego lata.

23 czerwca o godz.12 - Złączenie Neptuna z Księżycem w odl. 0,4°.

25 czerwca o godz.17 - Złączenie Urana z Księżycem w odl. 3°.