Niebo we wrześniu 2008

Niebo we wrześniu 2008 - AstronomiaWrześniowe niebo na szczęście nie daje nam zapomnieć o wakacjach. W drugiej połowie nocy nisko nad południowo-zachodnim horyzontem wciąż dominuje Jowisz wiszący tuż nad czerwonawym, silnie migoczącym Antaresem z konstelacji Skorpiona.

A wysoko nad nami króluje Trójkąt Letni złożony z trzech niebieskawych gwiazd. Najjaśniejsza z nich – Vega świeci w prawym górnym wierzchołku. Lewy wierzchołek tworzy Deneb, zaś w dolnym rogu błyszczy Altair. Trójkąt Letni nie jest konstelacją, ale stanowi znakomite ułatwienie do poszukania gwiazdozbiorów Lutni (otoczenie Vegi), Łabędzia (kształtem przypomina krzyż z Denebem na szczycie) i Orła (Altair plus gwiazdy po bokach i nieco w dół).

 

Niebo we wrześniu 2008 - Astronomia

Coraz krótsze dni i związane z tym szybciej zapadające ciemności sprzyjają podziwianiu Drogi Mlecznej. Wrzesień to także miesiąc równonocy jesiennej, czyli momentu przejścia Słońca przez równik niebieski z półkuli północnej na południową. Jest to moment związany z początkiem astronomicznej jesieni. W tym roku oczekujemy go 22 września o godzinie 17:44 naszego czasu.

Słońce

Dni stają się ciągle coraz krótsze. W Warszawie 1 września Słońce wzejdzie o 5:48, zajdzie o 19:23, a 30 września wzejdzie o 6:36, zajdzie o 18:15. Noc, która w ciągu miesiąca systematycznie się wydłuża, ostatniego dnia września potrwa 12 godzin i 22 minuty. 22 września o godzinie 17:44 rozpocznie się astronomiczna jesień. Słońce przekroczy równik niebieski w punkcie równonocy jesiennej i wstąpi w znak Wagi.

Księżyc

Kolejność faz Księżyca jest w tym miesiącu następująca:

nów (tarcza niewidoczna) - 7 września 2008 godz. 16:04
pełnia (tarcza całkowicie oświetlona) - 15 Września 2008 godz. 11:13
ostatnia kwadra (oświetlona lewa połowa tarczy) - 22 Września 2008 godz. 07:04
nów (tarcza niewidoczna) - 29 Września 2008 godz. 10:12
W apogeum swojej orbity Księżyc znajdzie się 7 września o 17:00 a w perygeum 20 września o 5:30.

Planety, planety karłowate i planetoidy

Merkury przez cały miesiąc będzie niewidoczny gdyż znajduje się na niebie w pobliżu Słońca.

Wenus również będzie niewidoczna z powodu niekorzystnego położenia względem Słońca i ekliptyki. Jednak wieczorem teoretycznie można próbować ją dostrzec tuż nad południowo-zachodnim horyzontem. Jednak pod koniec miesiąca, w godzinę po zachodzie Słońca, wzniesie się ona na wysokość zaledwie 2°, co czyni jej obserwacje praktycznie niemożliwymi, pomimo jasności wynoszącej aż -4m.

Mars we wrześniu również pozostanie w blasku Słońca. Na początku miesiąca wznosi się on nad horyzontem na podobnej wysokości co Wenus, jednak przy jasności zaledwie +1,7m jego dostrzeżenie w blasku zorzy wieczornej jest niemożliwe. W połowie miesiąca planeta całkowicie zginie w blasku Słońca.

Jowisz widoczny będzie w pierwszej połowie nocy na wysokości 15° nad południowym horyzontem na tle gwiazdozbioru Strzelca. Jego jasność wyniesie -2,1m. Warunki obserwacyjne Jowisza stopniowo się pogarszają jednak przez teleskopy można obserwować struktury chmur planety oraz zjawiska w układzie jej największych satelitów.

Saturn ze względu na koniunkcję ze Słońcem przypadającą w dniu 4 września będzie możliwy do obserwacji dopiero pod koniec miesiąca, gdy na początku świtu cywilnego, czyli godzinę przed wschodem Słońca, wzniesie się na wysokość 14° nad wschodnim horyzontem. Przez teleskop będziemy mogli obserwować tarczę planety o średnicy 16'' oraz jej pierścienie.
Saturn pozostanie widoczny w drugiej połowie nocy aż do końca roku, systematycznie wydłużając okres przebywania nad horyzontem.

Uran we wrześniu będzie przez całą noc świecił z jasnością 5,7m w gwiazdozbiorze Wodnika. Mała średnica tarczy, wynosząca zaledwie 3,7'' uniemożliwi dostrzeżenie jakichkolwiek szczegółów powierzchni planety. Jednak już teleskop o średnicy przynajmniej 10 cm i powiększeniu 100× pozwoli na dostrzeżenie tarczy Urana.

Neptun będzie widoczny w tym miesiącu w pierwszej połowie nocy nisko nad południowym i południowo-zachodnim horyzontem w gwiazdozbiorze Koziorożca. Średnica tarczy planety wyniesie 2,3" a jasność - 7,8m.

Planeta karłowata (134340) Pluton jest jeszcze widoczna wieczorem w gwiazdozbiorze Węża, jednakże jej jasność wynosi jedynie 13,9m i do jej zaobserwowania niezbędny jest teleskop o średnicy zwierciadła przynajmniej 15 cm.

Ciekawym obiektem na wrześniowym niebie będzie również planetoida Vesta (jasność 6,5m) widoczna prawie przez całą noc w gwiazdozbiorze Wieloryba.

Meteory

We wrześniu można obserwować meteory z kilku słabo zbadanych rojów o niskiej aktywności, z radiantami w gwiazdozbiorach Barana, Perseusza, Kasjopei i Woźnicy, być może związanych genetycznie z kometą Kiesa (1911 II). Od 5 do 17 września promieniują meteory z roju wrześniowych Perseidów (SPE). Radiant meteorów leży w gwiazdozbiorze Perseusza. Maksimum aktywności tego mało aktywnego roju przypada 9 września o godz. 5:00. W tym roku w porannych obserwacjach tych szybkich meteorów nie będzie przeszkadzał Księżyc po pierwszej kwadrze.

Do tej samej rodziny rojów meteorowych należą, promieniujące od 25 sierpnia do 8 września, alfa Aurigidy (AUR). W latach 1935, 1986 i 1994 odnotowano zwiększenia aktywności roju (ZHR = 40). Radiant meteorów leży w gwiazdozbiorze Woźnicy. Maksimum aktywności tego mało aktywnego roju przypada jeszcze 31 sierpnia. W tym roku w obserwacjach szybkich, często pozostawiających ślady, meteorów będzie przeszkadzał Księżyc w nowiu.

Od 18 września do 10 października można natomiast obserwować meteory z mało aktywnego roju delta Aurigidów (DAU). Maksimum aktywności tego mało aktywnego roju przypada 9 września i w jego porannych obserwacjach nie będzie przeszkadzał Księżyc po pierwszej kwadrze.

Przez cały wrzesień możemy też obserwować wolne, czerwonawe i często jasne meteory z mało aktywnego, ekliptycznego Źródła Przeciwsłonecznego (ANT), dawniej wydzielane w oddzielny rój Piscidów (SPI), wiązany z kometą Morehouse'a z 1907 r. Radiant meteorów, w ciągu miesiąca przesuwający się wzdłuż ekliptyki, leży w gwiazdozbiorze Ryb w pobliżu punktu Barana.

Inne ważne wydarzenia:

1 września godz. 16 - Złączenie Wenus z Księżycem w odl. 6°.

1 września godz. 23 - Złączenie Merkurego z Księżycem w odl. 3°.

2 września godz. 5 - Złączenie Marsa z Księżycem w odl. 5°.

4 września godz. 4 - Saturn w koniunkcji ze Słońcem.

7 września godz. 5 - Złączenie Merkurego z Marsem w odl. 3°.

8 września godz. 5 - Jowisz nieruchomy w rektascensji.

11 września godz. 2 - Złączenie Jowisza z Księżycem w odl. 3°.

11 września godz. 6 - Merkury w maksymalnej elongacji wschodniej od Słońca w odległości 27°.

12 września godz. 5 - Złączenie Wenus z Marsem w odl. 0,3°.

12 września godz. 18 - Złączenie Merkurego z Wenus w odl. 4°.

13 września godz. 5 - Złączenie Neptuna z Księżycem w odl. 0,3°.

13 września godz. 13 - Uran w opozycji do Słońca.

15 września godz. 8 - Złączenie Urana z Księżycem w odl. 3°.

20 września godz. 5 - Odkrycie gromady otwartej Plejady przy ciemnym brzegu Księżyca przed ostatnią kwadrą, widoczne w całej Polsce.

22 września godz. 17:44 - Słońce wstępuje w znak Wagi, jego długość ekliptyczna wynosi wówczas 180°, mamy zrównanie dnia z nocą i początek jesieni astronomicznej.

24 września godz. 2 - Złączenie Merkurego z Marsem w odl. 4°.

27 września godz. 18 - Złączenie Saturna z Księżycem w odl. 5°.

30 września godz. 11 - Złączenie Merkurego z Księżycem w odl. 2°.

Odsłony: 5270