Marzec to ostatni zimowy i pierwszy wiosenny miesiąc. To także czas dalszego intensywnego wydłużania się dnia i skracania nocy. Marcowe niebo niewątpliwie będzie należeć do Saturna, wciąż jasnej komety C/2007 N3 (Lulin) i Wenus.

Słońce:

Wiosna, na którą czekamy zawsze z utęsknieniem, rozpocznie się 20 marca o godz. 12:44, kiedy Słońce znajdzie się w punkcie równonocy wiosennej i wstąpi w znak Barana. Punkt ten nosi historyczną nazwę „punktu Barana” (zaczyna się od niego zodiakalny znak Barana) i spełnia bardzo ważną rolę w astronomii: od niego mierzy się na niebie współrzędne kątowe: rektascensję i długość ekliptyczną.

W ciągu marca dnia przybywa równo o dwie godziny: w Warszawie 1 marca Słońce wzejdzie o godz. 6:22, zajdzie o 17:15. Dnia 31 marca nasza dzienna gwiazda pojawi się na horyzoncie o godzinie 6:13 (już po zmianie czasu na letni), a zniknie za nim o 19:08.

Księżyc:

Kolejność faz Księżyca w marcu:

pierwsza kwadra (oświetlona prawa połowa tarczy) - 4 marca o godz. 8:46,
pełnia (tarcza całkowicie oświetlona) - 11 marca o godz. 3:38,
ostatnia kwadra (oświetlona lewa połowa tarczy) - 18 marca o godz. 18:47,
nów (tarcza niewidoczna) - 26 marca o godz. 17:06.

Nasz naturalny satelita znajdzie się najbliżej Ziemi (perygeum) 7 marca o godzinie 16:08, zaś najdalej nas (apogeum)  19 marca o godzinie 14:17.

Planety i planety karłowate

Merkury znajduje się na niebie w pobliżu Słońca i jest niewidoczny.

Wenus jest nadal najciekawszym obiektem wieczornego nieba. W dwóch pierwszych dekadach miesiąca, godzinę po zachodzie Słońca, świecić będzie ona około 20-30 stopni nad południowo-zachodnim horyzontem. Potem przejdzie na niebo poranne i godzinę przed wschodem Słońca widoczna będzie niziutko, bo tylko niespełna 5 stopni, nad wschodnim horyzontem. W okresie od 22 do 26 marca będzie można próbować dostrzec Wenus zarówno na niebie porannym, jak i wieczornym.

Mars znajduje się na niebie w pobliżu Słońca i jest niewidoczny.

Jowisz "wraca" po dwumiesięcznej nieobecności. Można próbować go dostrzec nad ranem, nisko nad południowo-wschodnim horyzontem w gwiazdozbiorze Koziorożca. Obserwacje możliwe będą jednak tylko z dala od zabudowań, ponieważ planeta niemal będzie dotykać linii horyzontu. Jej wysokość mierzona godzinę przed wschodem Słońca, wzrośnie od 1° na początku marca, do 6° pod koniec miesiąca. W odnalezieniu planety pomocna będzie jej jasność, wynosząca aż -2m. Najlepszym momentem do obserwacji będzie 22 i 23 marca, kiedy o świcie do Jowisza dołączy Księżyc.

Saturn nadal widoczny jest przez całą noc w gwiazdozbiorze Lwa. Wieczorem, 8 marca Saturn znajdzie się w opozycji, tak więc cały marzec do doskonały czas do obserwacji tego obiektu. Średnica jej tarczy wyniesie aż 20'', co ułatwia obserwacje zmian w układzie chmur planety oraz strukturę jej pierścieni nawet przez niewielkie teleskopy amatorskie. Układ pierścieni Saturna skierowany będzie swoim brzegiem prawie dokładnie w kierunku Ziemi i będzie praktycznie niewidoczny, co ułatwi obserwacje słabych księżyców planety również przez niewielkie teleskopy amatorskie.
W nocy z 10 na 11 marca do Saturna dołączy Księżyc w pełni, więc zapowiada się prawdziwa gratka dla obserwatorów nieba.

Uran przebywa na niebie w pobliżu Słońca i jest niewidoczny.

Neptuna będzie można zaobserwować pod koniec miesiąca niemal na linii horyzontu między wschodnim a południowo-wschodnim niebem (gwiazdozbiór Koziorożca). Tak jak w przypadku Jowisza zobaczenie go będzie bardzo trudne z uwagi na jasne niebo chwilę przed wschodem Słońca. 23 marca do Neptuna dołączy Księżyc.

Planeta karłowata (134340) Pluton widoczna jest nad ranem w gwiazdozbiorze Węża, jednakże jej jasność wynosi jedynie 14,5m i do jej zaobserwowania niezbędny jest teleskop o średnicy zwierciadła przynajmniej 15-20 cm.

Druga planeta karłowata - (1) Ceres znajduje się pobliżu opozycji i jest widoczna całą noc w konstelacji Lwa. Jej jasność wynosi około 7 wielkości gwiazdowych, jest więc doskonale widoczna przez nawet małą lornetkę.

Trochę słabsza od niej jest (2) Pallas, która w marcu przemieszcza się z konstelacji Zająca do Oriona.

Komety

W marcu przez całą noc, wysoko nad południowym horyzontem, będzie można przy pomocy lornetek obserwować kometę C/2007 N3 (Lulin). Jej blask co prawda słabnie, ale przez cały miesiąc powinna być ona w zasięgu lornetek i małych teleskopów amatorskich. Kometa przemiesza się z na tle gwiazdozbiorów Lwa, Raka i Bliźniąt. Warunki do jej obserwacji są bardzo dobre. Dość malowniczo będzie wyglądać zbliżenie komety do jasnej gromady otwartej gwiazd M44 znajdującej się w konstelacji Raka, do którego dojdzie w nocy z 5 na 6 marca.

Meteory

W dniach od 25 stycznia do 15 kwietnia promieniują Wirginidy (VIR). W skład strumienia wchodzą powolne, jasne żółto-pomarańczowe meteory i bolidy. Głównym składnikiem strumienia Wirginid są alfa Wirginidy, których słabo wyróżnione maksimum aktywności przypada na 24 marca. Rozmyty radiant meteorów w okresie maksimum leży w gwiazdozbiorze Panny. W obserwacjach tego słabego roju w okresie maksimum nie będzie w tym roku przeszkadzał zbliżający się do nowiu Księżyc jednak nie powinniśmy jednak liczyć na więcej niż około pięć meteorów na godzinę.

Inne ważne wydarzenia:

2 marca godz. 2 - Złączenie Merkurego z Marsem w odl. 0,6°.

5 marca godz.10 - Złączenie Merkurego z Neptunem w odl. 2°.

8 marca godz.14 - Złączenie Marsa z Neptunem w odl. 1°.

9 marca godz. 5 - Saturn w opozycji do Słońca.

10 marca godz. 21 - Złączenie Saturna z Księżycem w odl. 6°.

14 marca godz. 2 - Uran w koniunkcji ze Słońcem.

20 marca godz. 12:44 - Słońce wstępuje w znak Barana, jego długość ekliptyczna wynosi wtedy 0°; mamy początek wiosny astronomicznej i zrównanie dnia z nocą.

22 marca godz. 7 - Złączenie Merkurego z Uranem w odl. 1°.

22 marca godz. 22 - Złączenie Jowisza z Księżycem w odl. 0,8°.

23 marca godz. 14 - Złączenie Neptuna z Księżycem w odl. 1,5°.

24 marca godz. 11 - Złączenie Marsa z Księżycem w odl. 3°.

25 marca godz. 19 - Złączenie Urana z Księżycem w odl. 4°.

26 marca godz. 6 - Złączenie Merkurego z Księżycem w odl. 5°.

29 marca godz. 11 - Złączenie Merkurego z Wenus w odl. 9°.

29 marca godz. 20 - Zakrycie gwiazdy ? Ari (4,7m) przez ciemny brzeg Księżyca po nowiu, na wysokości 16° nad horyzontem, widoczne w całej Polsce (Gdańsk 19h17m — Kraków 19h32m).

30 marca godz. 24 - Merkury w koniunkcji górnej ze Słońcem.

Jak widać z powyższego, bliskość Wiosny, niech nas raczej zachęca do ostatnich zimowych spacerów. Dodatkowo życzyć sobie tylko wypada bezchmurnego nieba, a w marcu takie często bywa. Na zakończenie i na pocieszenie, spoglądając wieczorem, w środku nocy lub wczesnym rankiem w rozgwieżdżone niebo, przypomnijmy sobie jeszcze jedno staropolskie przysłowie:
"Wiosna śliczna kwiatkami, a jesień snopkami"
a zatem, wszystkim serdecznie życzymy stosownej pogody.