Kwiecień to pierwszy miesiąc astronomicznej wiosny i mimo, iż noce są coraz krótsze to nadal możemy skorzystać z ponad 10 godzin ciemnego nieba. A w tym miesiącu jako najciekawsze polecamy obserwacje Saturna i aktywnego roju Lirydów.

Słońce wznosi się po ekliptyce coraz wyżej ponad równik niebieski, w związku z czym dzień jest coraz dłuższy. W ciągu miesiąca dnia przybywa prawie o dwie godziny. 1 kwietnia w Warszawie Słońce wzeszło o godzinie 6:11, a zaszło o 19:11. 31 kwietnia wschód będziemy mogli obserwować o godz. 5:07, a zachód o 20:00. W kwietniu
Słońce wstępuje w znak Byka.

Księżyc
Kolejność faz Księżyca jest w kwietniu następująca:

pierwsza kwadra (oświetlona prawa połowa tarczy) - 2 kwietnia o godz. 16:34
pełnia (tarcza całkowicie oświetlona) - 9 kwietnia o godz. 16:56
ostatnia kwadra (oświetlona lewa połowa tarczy) - 17 kwietnia o godz. 15:36
nów (tarcza niewidoczna) - 25 kwietnia o godz.5:23

Najbliżej Ziemi nasz naturalny satelita znajdzie się 2 kwietnia o godzinie 4:32 i ponownie 28 kwietnia o godzinie 8:28, a najdalej 16 kwietnia o godzinie 11:17.

W kwietniu czeka nas kilka ciekawych koniunkcji z Księżycem w roli głównej. 22 kwietnia nad ranem nasz naturalny satelita będzie świecił tylko 5 stopni od jasnej Wenus, a 26 kwietnia, dla odmiany wieczorem, zbliży się do Merkurego i Plejad.

Planety, planety karłowate i planetoidy

Merkury już od początku miesiąca będzie widoczny bardzo nisko między zachodnim a północno-zachodnim horyzontem w gwiazdozbiorze Ryb, krótko po zachodzie Słońca. Będzie on świecił z jasnością -1m. Warunki do obserwacji z czasem będą się poprawiać lecz maksymalną wysokość nad horyzontem, wynoszącą pod koniec zmierzchu cywilnego prawie 12°, planeta osiągnie dopiero 26 kwietnia. Przez teleskop, przy powiększeniu 100×, zobaczymy wtedy tarczę Merkurego o średnicy 8'', w fazie malejącej po „kwadrze”.
26 kwietnia do Merkurego dołączy Księżyc. 45 minut po zachodzie Słońca będzie można dostrzec Merkurego poniżej młodego sierpa Księżyca.

Wenus można przez cały kwiecień próbować dostrzec nad ranem jako „Gwiazdę Poranną”, gdy na godzinę przed wschodem Słońca zobaczymy ją na prawie niezmiennej wysokości 5° nad wschodnim horyzontem, świecącą z jasnością -4,5m. Ze względu na swoją dużą jasność powinna być łatwa do odnalezienia. Przez teleskop zobaczymy tarczę planety o średnicy 40'', w fazie rosnącej po „nowiu”. 23 kwietnia przed wschodem Słońca w pobliżu Wenus znajdzie się Księżyc.

Mars będzie teoretycznie widoczny nad ranem, tuż nad wschodnim horyzontem. Pod koniec miesiąca wzniesie się on na wysokość jedynie 1°, co przy jasności +1,2m czyni jego obserwacje praktycznie niemożliwymi.

Jowisz wznosi się nad ranem coraz wyżej nad południowo-wschodnim horyzontem. Warunki do jego obserwacji nie są najlepsze, ale z czasem się poprawią. Pod koniec miesiąca, godzinę przez wschodem Słońca planeta zaświeci około 10 stopni nad południowo-wschodnim horyzontem. Jej duża jasność (-2m) na pewno ułatwi odnalezienie i obserwacje.
Jowisza najlepiej jest obserwować pod koniec miesiąca bardzo nisko między wschodnim a południowo-wschodnim horyzontem w gwiazdozbiorze Koziorożca. 19 i 20 kwietnia w pobliżu planety znajdzie się Księżyc ułatwiając obserwacje planety.

Saturn jest niewątpliwie królem kwietniowego nieba. Jest on widoczny przez całą noc w gwiazdozbiorze Lwa świecąc z jasnością 0,5m. Warunki obserwacji planety w porównaniu z marcem nie zmieniają się.
W nocy z 6 na 7 kwietnia dołączy do niego Księżyc tuż przed pełnią. Takiego spektaklu przegapić nie można.

Uran i Neptun nadal przebywają na niebie w pobliżu Słońca i są niewidoczne.

Planeta karłowata (134340) Pluton góruje w drugiej połowie nocy na wysokości 17° nad południowym horyzontem. Warunki jego widzialności nieco się poprawiają i dysponując sporym teleskopem amatorskim, nad ranem, możemy pokusić się o jego obserwacje.

Znacznie łatwiej przyjdzie nam dojrzeć drugą planetę karłowatą - Ceres. Do jej obserwacji wystarczy lornetka, a widać ją prawie całą noc w konstelacji Lwa.

Meteory

W dniach od 16 do 25 kwietnia promieniują Lirydy (LYR), związane z kometą C/1861 G1 (Thatcher), obserwowaną w 1861 roku. W skład roju wchodzą białe, stosunkowo powolne meteory. W latach 1803 i 1922 obserwowane były deszcze meteorów z tego roju. Moment tegorocznego maksimum przypada w nocy z 22 na 23 kwietnia w okolicach godziny 0:30, a więc w czasie doskonałym dla obserwatorów w Polsce. W obserwacjach nie przeszkodzi nam też Księżyc, który będzie tuż przed nowiem. Radiant meteorów leży w gwiazdozbiorze Lutni.

Kwiecień jest też idealnym miesiącem do polowania na Hydrę – konstelację znaną w Polsce pod nazwą: Wąż Wodny. Mityczny potwór zaklęty w gwiazdy wije się nisko nad horyzontem od południowego-zachodu aż do południowego-wschodu; jest to gwiazdozbiór rozciągający się na szerokość 110 stopni kątowych, zatem obejmuje blisko 1/3 widnokręgu!
Trudno obserwować go w całości – do tego potrzebne jest bardzo czyste niebo, bowiem Wąż Wodny składa się z niepozornych gwiazd (najjaśniejsza – Alphard – to obiekt drugiej wielkości gwiazdowej), a niektóre wędrują niziutko nad linią Południa.

Z pomocą w poszukiwaniach przyjdą znajome – mamy nadzieję - konstelacje Lwa i Panny, pod którymi świeci Hydra wioząca na grzbiecie Sekstans, Puchar i Kruka. Zobaczyć całą Hydrę – to jest coś!

Inne ważne wydarzenia:

1 kwietnia - Księżyc Saturna Tytan w maksymalnej elongacji wschodniej.

7 kwietnia godz.05 - Złączenie Saturna z Księżycem w odl. 6°.

9 kwietnia - Księżyc Saturna Tytan w maksymalnej elongacji zachodniej.

15 kwietnia godz.10 - Wenus nieruchoma w rektascensji.

15 kwietnia godz.12 - Złączenie Marsa z Uranem w odl.0,4°.

17 kwietnia - Księżyc Saturna Tytan w maksymalnej elongacji wschodniej.

19 kwietnia godz.18 - Złączenie Jowisza z Księżycem w odl.2°.

19 kwietnia godz.24 - Złączenie Neptuna z Księżycem w odl.1,5°.

19 kwietnia godz.24:43 - Słońce wstępuje w znak Byka, jego długość ekliptyczna wynosi wówczas 30°.

21 kwietnia godz.06 - Złączenie Wenus z Uranem w odl.6°.

22 kwietnia godz.06 - Złączenie Urana z Księżycem w odl.4°.

22 kwietnia godz.18 - Złączenie Marsa z Księżycem w odl.5°.

22 kwietnia godz.18 - Złączenie Wenus z Księżycem w odl.1°.

24 kwietnia godz.23 - Złączenie Wenus z Marsem w odl.4°.

25 kwietnia - Księżyc Saturna Tytan w maksymalnej elongacji zachodniej.

26 kwietnia godz.10 - Merkury w maksymalnej elongacji wschodniej od Słońca w odległości 20°25'.

26 kwietnia godz.19 - Złączenie Merkurego z Księżycem w odl.1°.