Niebo w listopadzie 2009

Niebo w listopadzie 2009 - AstronomiaListopad to miesiąc, kiedy całymi tygodniami nie widać nawet skrawka czystego nieba. Kiedy jednak już się odsłoni listopadowy firmament, jest co podziwiać! Listopad obfituje aż w trzy ciekawe roje meteorów, których aktywność przypada właśnie w tym miesiącu.  Wenus przestanie być królową nieba. Władzę przejmą Mars i Jowisz.

Czas niestety mija nieubłagalnie. Niedawno było lato i Słońce a tu już listopad. Równie szybko zmieniło się nocne niebo, na którym oglądamy już gwiazdozbiory jesienne i zimowe.

Słońce
Dni są coraz krótsze, co widać po momentach wschodu i zachodu Słońca w Warszawie. 1 listopada Słońce wzejdzie o godzinie 6.31, a zajdzie o 16.07. Natomiast 30 listopada wschód naszej dziennej gwiazdy będziemy mogli obserwować o 7.21, a zachód o 15.28.

Księżyc
Bezksiężycowe noce będziemy mieli w połowie listopada, bowiem kolejność faz Księżyca jest w tym miesiącu następująca:

pełnia (tarcza całkowicie oświetlona) - 2 listopada o godz. 20.14
ostatnia kwadra (oświetlona lewa połowa tarczy) - 9 listopada o godz. 16.56
nów (tarcza niewidoczna) - 16 listopada o godz. 20.14
i ponownie pierwsza kwadra - 24 listopada o godz. 22.39

Najbliżej naszej planety Srebrny Glob znajdzie się 7 listopada o godzinie 8.31, a najdalej - 22 listopada o godzinie 21.08.

Planety

Merkury znajduje się na niebie w pobliżu Słońca i jest niewidoczny.

Wenus przestanie być królową porannego nieba. Świeci ona nad ranem, nisko nad południowo-wschodnim horyzontem (gwiazdozbiór Panny) z jasnością -3,9m. Warunki widoczności planety w ciągu miesiąca szybko się pogarszają — o ile na początku listopada na początku świtu cywilnego, tj. około godzinę przed wschodem Słońca, znajdziemy ją na wysokości prawie 10° nad horyzontem, to pod koniec miesiąca wysokość ta będzie wynosić już tylko 2°, co praktycznie uniemożliwi dostrzeżenie planety na tle zorzy porannej. Przez teleskop dostrzeżemy tarczę planety o średnicy 10'' w fazie zbliżonej do pełni.
15 listopada istnieje szansa na zobaczenie spotkania Wenus z Księżycem, ale obserwacje możliwe będą tylko na otwartej przestrzeni, gdzie widoczna będzie linia horyzontu.

Mars stanie się w listopadzie "królem nocy". Będzie on świecił w drugiej połowie nocy, wysoko na niebie w gwiazdozbiorze Raka. Przez teleskop zobaczymy, obdarzoną wyraźną fazą tarczę planety, o średnicy 10'', co umożliwi już dostrzeżenie szczegółów powierzchniowych przez większe teleskopy amatorskie.
Fantastyczny spektakl zapowiada się w nocy z 8 na 9 listopada, kiedy do Marsa dołączy Księżyc tuż przed ostatnią kwadrą.

Jowisz nadal widoczny będzie w pierwszej połowie nocy w gwiazdozbiorze Koziorożca. Będzie on świecił z jasnością -2,3m. W ciągu miesiąca warunki widoczności planety praktycznie nie ulegają zmianie. Przez teleskop możemy obserwować tarczę Jowisza o średnicy 40'', zmiany w układzie chmur planety oraz zjawiska w systemie jej księżyców galileuszowych.
Wieczorem 23 listopada zbliży się do niego Księżyc w pierwszej kwadrze.  Sezon na jego obserwacje powoli dobiega końca.

Saturn świeci z jasnością 1,0m nad ranem, wysoko na niebie w gwiazdozbiorze Panny. Duża wysokość planety nad horyzontem ułatwia teleskopowe obserwacje struktur w jej atmosferze. W listopadzie krawędź pierścieni Saturna nie jest już skierowana dokładnie w kierunku Ziemi, jednak nadal ich mała jasność ułatwia dostrzeżenie słabych księżyców planety nawet przez niewielkie teleskopy amatorskie.
12 i 13 listopada do Saturna dołączy Księżyc.

Uran będzie świecił w pierwszej połowie nocy w gwiazdozbiorze Wodnika z jasnością 5,8m.

Neptun widoczny jest wieczorem w gwiazdozbiorze Koziorożca, na wysokości 20° nad południowym horyzontem (półtorej godziny po zachodzie Słońca) jako „gwiazda” o jasności 7,9m.

Planeta karłowata (134340) Pluton znajduje się na niebie zbyt blisko Słońca i jest niewidoczna.

Niebo w listopadzie 2009 - Astronomia

Meteory

Od 25 września do 25 listopada promieniują meteory z kompleksu Taurydów, związanego z kometą krótkookresową 2P/Encke: Południowe Taurydy (STA) i Północne Taurydy (NTA). Radianty meteorów leżą w gwiazdozbiorze Byka. Maksimum aktywności STA przypada 5 listopada, natomiast NTA 12 listopada. Wieczornym
obserwacjom STA nie będzie przeszkadzał Księżyc zbliżający się do ostatniej kwadry. W momencie maksimum NTA zbliżający się do nowiu Księżyc tym bardziej nie będzie przeszkadzał w obserwacjach tego roju.

Od 10 do 21 listopada promieniują meteory z roju Leonidów (LEO), związanego z kometą 55P/Tempel-Tuttle. Radiant meteorów leży w gwiazdozbiorze Lwa. Główne maksimum aktywności przypada w tym roku 17 listopada o 15:10 UT, jednak możliwe jest wystąpienie innych maksimów, również w nocy z 17 na 18 listopada co jest tym
ważniejsze, że w obserwacjach nie będzie przeszkadzał Księżyc tuz po nowiu.

Od 15 do 25 listopada promieniują meteory z roju Alfa Monocerotydów. Radiant meteorów leży w gwiazdozbiorze Jednorożca. Maksimum aktywności przypada 21 listopada. Jest to rój o małej aktywności, jednak często sprawia niespodzianki. Obserwacjom tego bardzo ciekawego roju nie będzie przeszkadzał Księżyc zbliżający się do pierwszej kwadry.

Inne ciekawe wydarzenia:

5 listopada godz.4- Merkury w koniunkcji górnej ze Słońcem.

9 listopada godz.4 - Złączenie Marsa z Księżycem w odl. 4°.

12 listopada godz.21 - Złączenie Saturna z Księżycem w odl. 7°.

15 listopada godz.19 - Złączenie Wenus z Księżycem w odl. 7°.

17 listopada godz.8 - Złączenie Merkurego z Księżycem w odl. 4°.

22 listopada godz.5:23 - Słońce wstępuje w znak Strzelca, jego długość ekliptyczna wynosi wówczas 240°.

23 listopada godz.21 - Złączenie Jowisza z Księżycem w odl. 3°.

24 listopada godz.5 - Złączenie Neptuna z Księżycem w odl. 3°.

26 listopada godz.13 - Złączenie Urana z Księżycem w odl. 4°.

Odsłony: 5165