Analemma to rejestracja pozycji Słońca dokładnie o tej samej godzinie, każdego dnia w ciągu całego roku. Jako rezultat owej rejestracji otrzymuje się krzywą przypominającą rozciągniętą ósemkę.
KKK
Analemma zaobserwowana na Półwyspie Koreańskim
Analemma a znaki zodiaku
Analemma powstaje jako skutek połączenia ruchu Ziemi wokół Słońca oraz nachylenia osi obrotu Ziemi do płaszczyzny jej orbity. Oś Ziemi jest niezmiennie odchylona od kierunku prostopadłego o kąt ok. 23,5o ( zmienia się między 21,8° a 24,4°). To dlatego, dzięki temu nachyleniu, mamy na Ziemi pory roku. Najwyższy punkt analemmy osiągany jest latem, najniższy zaś zimą. Punkty te odpowiadają przesileniu letniemu i zimowemu. Zmienna długość dnia wpływa na wysokość Słońca o danej godzinie, a więc w kolejnych punktach analemmy.
Dwie cechy mają wpływ na przesunięcie kształtu analemmy: eliptyczność ziemskiej orbity i zmienna prędkość poruszania się po orbicie.
Dla obserwatora na Ziemi Słońce porusza się po tzw. ekliptyce, czyli wielkim kole nachylonym do równika pod kątem 23,5°. Deklinacja Słońca zmienia się pomiędzy wartościami 23,5° latem a -23,5° zimą. Co się tyczy prędkości - Słońce po ekliptyce porusza się niejednostajnie, to znaczy oczywiście że tak naprawdę Ziemia niejednostajnie obiega Słońce. Będąc bliżej Słońca w zimie nasza Ziemia krąży szybciej niż latem w aphelium. W wyniku tego zimowa pętla analemmy jest obszerniejsza od letniej.
Dwie cechy mają wpływ na przesunięcie kształtu analemmy: eliptyczność ziemskiej orbity i zmienna prędkość poruszania się po orbicie.
Dla obserwatora na Ziemi Słońce porusza się po tzw. ekliptyce, czyli wielkim kole nachylonym do równika pod kątem 23,5°. Deklinacja Słońca zmienia się pomiędzy wartościami 23,5° latem a -23,5° zimą. Co się tyczy prędkości - Słońce po ekliptyce porusza się niejednostajnie, to znaczy oczywiście że tak naprawdę Ziemia niejednostajnie obiega Słońce. Będąc bliżej Słońca w zimie nasza Ziemia krąży szybciej niż latem w aphelium. W wyniku tego zimowa pętla analemmy jest obszerniejsza od letniej.
Dwie cechy wpływają na deformację analemmy: eliptyczność i prędkość
Wygląd analemmy zależy od szerokości geograficznej, dlatego że od szerokości geograficznej zależy przecież ruch Słońca po niebie. Na każdej planecie kształt analemmy będzie inny.
Z wykresu analemmy możemy odczytać:
- wartość równania czasu dla danego dnia
- deklinację słońca
- wysokość górowania Słońca
- szerokość geograficzną
Schemat analemmy
Ciekawostka:
Dzięki poznaniu zjawiska analemmy wiemy, że zegary słoneczne źle chodzą ! Po prostu nie mogą wskazywać poprawnie tych samych godzin każdego dnia w ciągu całego roku.
Opracowanie tekstu: Agnieszka Zawada