Układ współrzędnych równikowych godzinnych

To układ stosowany m.in. do wyznaczania momentów wschodu, zachodu i górowania ciał niebieskich. Kąt godzinny ulega stałej zmianie wraz z obrotem Ziemi. Biegunami układu są północny i południowy biegun niebieski. Koła wielkie przechodzące przez te bieguny nazywa się kołami godzinnymi. Współrzędnymi w układzie horyzontalnym są:
- kąt godzinny (t),
- deklinacja (δ).



Układ współrzędnych równikowych godzinnych


Kąt godzinny (t) - jest kątem dwuściennym pomiędzy półkolem początkowym południka miejscowego, a półkolem południka przechodzącego przez dany obiekt. Kąt godzinny mierzy się od południka miejscowego, wzdłuż równika niebieskiego w kierunku zgodnym z ruchem dziennym sfery niebieskiej. Kąt godzinny liczy się w zakresie od 0° do 360°, jednak najczęściej, ze względów praktycznych, podaje się jego wartość w mierze godzinnej od 0h do 24h. W zasadzie wartość kąta godzinnego, liczona od południka miejscowego, zmienia się liniowo, jednostajnie w czasie (przynajmniej dla obiektów bardzo odległych). Dzięki temu kąty godzinne wybranych obiektów mogą służyć do mierzenia pewnych rodzajów czasu.

Deklinacja (δ) - jest kątem środkowym między kierunkiem na dany obiekt a jego rzutem na płaszczyznę równika niebieskiego. Deklinacja liczona jest od 0° do 90° dla obiektów położonych na północnej półkuli sfery niebieskiej oraz od 0° do -90° dla obiektów położonych na południowej półkuli sfery niebieskiej. Punkty równika niebieskiego mają deklinację równą zeru. Deklinacja większości obserwowanych obiektów, przede wszystkim odległych, nie ulega zmianie w związku z ruchem dziennym sfery niebieskiej. Praktycznie nie zależy od upływu czasu i miejsca obserwatora na Ziemi.

Opracowanie tekstu: Agnieszka Zawada

Odsłony: 10956