Niebo w listopadzie 2019

Listopad to miesiąc, który raczej nie sprzyja obserwacjom nocnego nieba. Mimo najkrótszych dni w ciągu roku i najdłuższych nocy miesiąc ten jest jednym z liderów zachmurzenia nieba.  W tym roku jednak pojawi się kilka atrakcji. Rozpoczniemy od powracającego na wieczorne niebo Księżyca, poprzez widoczność planet, meteorów aż do tranzytu Merkurego.

Księżyc:

I kwadra - 4 listopada,
pełnia - 12 listopada,
III kwadra 19 listopada
nów 26 listopada.
W apogeum Księżyc znajdzie się 7 listopada (405059 km), z kolei perygeum swojej orbity osiągnie on 23 listopada (366720 km).


MERKURY - widoczny będzie dopiero w trzeciej dekadzie miesiąca około półtorej godziny przed wschodem słońca na wysokości 5-10 stopni nad wschodnim horyzontem. Będzie to najlepszy okres widoczności porannej w 2019 roku. Merkury pozostanie ozdobą porannego nieba do końca pierwszej dekady grudnia. Pomimo, że stanie się on lepiej widoczny dopiero w ostatniej dekadzie miesiąca, pierwszą okazję na ujrzenie planety będziemy mieć już 11 listopada podczas - tranzytu Merkurego na tle Słońca. W ostatnim tygodniu miesiąca, dokładnie 25 listopada znajdzie się on w koniunkcji z Księżycem.


WENUS - pokaże się pod koniec miesiąca. Planety należy szukać pod Jowiszem od około 20 listopada. Wówczas świecąca z blaskiem -3,9 mag. Wenus rozpocznie kilkudniowy taniec z Jowiszem, z którym w największej koniunkcji znajdzie się 24 listopada (1,5 stopnia), a cztery wieczory później do pary najjaśniejszych planet dołączy Młody Księżyc.


MARS - widoczny przez cały miesiąc na niebie porannym w gwiazdozbiorze Panny. W pierwszym i drugim tygodniu listopada znajdzie się on nieopodal jej najjaśniejszej gwiazdy, Spiki, z którą w najbliższą koniunkcję wejdzie 10 listopada. 24 listopada 5 stopni nad nim znajdzie się Księżyc w fazie 8%. Czerwona Planeta w dalszym ciągu znajduje się bardzo daleko od Ziemi więc dostrzeżenie jej szczegółów amatorskim sprzętem będzie bardzo trudne. W drugiej części miesiąca Marsowi towarzystwa dotrzyma Merkury, zbliżając się do niego na ok 10 stopni.


JOWISZ - widoczny jest coraz krócej po zachodzie Słońca. Do połowy miesiąca świecić będzie w gwiazdozbiorze Wężownika, a następnie w Strzelcu. Planeta znika z widnokręgu krótko po zachodzie Słońca, przebywając przez cały czas nisko nad widnokręgiem. Jasność Jowisza na początku listopada wynosi -1,9 mag. Do końca miesiąca zmniejszy się ona do − 1,8 mag , a średnica jego tarczy - do 32".


SATURN - świeci przez cały miesiąc w gwiazdozbiorze Strzelca z jasnością 0,6 mag. Należy go szukać wieczorem nisko nad południowym i południowo-zachodnim horyzontem. W listopadzie Księżyc dwukrotnie spotka się z Saturnem - 2 i 29 listopada. W obu przypadkach będzie możliwość jednoczesnej ich obserwacji lornetką.


URAN - jest tuż po opozycji i można go obserwować przez całą noc w gwiazdozbiorze Barana. Jego jasność przekracza + 5,7 mag co umożliwia obserwatorom jego dostrzeżenie nieuzbrojonym okiem pod ciemnym pozamiejskim niebem. Księżyc spotka się z Neptunem 6 i 7 listopada, w fazie ponad 70%.


NEPTUN - widoczny jest przez cały miesiąc w pierwszej połowie nocy w gwiazdozbiorze Wodnika. Jego jasność wynosi 7,7 mag. Do jego obserwacji na niebie niezbędna jest lornetka.


Inne zjawiska:

- 11.11 - tranzyt Merkurego - to najważniejsze zjawisko astronomiczne 2019 roku. Po raz kolejny (wcześniej 7 maja 2016 roku) najbliższa Słońcu planeta przemknie na jej tle, dając mieszkańcom Polski możliwość obserwacji tego przejścia na tle tarczy słonecznej przez około 2-2,5 godziny. Zjawisko widoczne będzie na niebie południowo-zachodnim od godz. 13:35 do zachodu Słońca w każdej z lokalizacji. Sam tranzyt potrwa dłużej i zakończy się dopiero o 18:35, ale dla naszego kraju będzie to już dawno po zachodzie Słońca.

- 13/14.11 - maksimum roju Taurydów Północnych - rój ten mający radiant w gwiazdozbiorze Byka nie charakteryzuje się wysoką aktywnością. W ciągu godziny można dostrzec do pięciu spadających gwiazd na godzinę.


- 17.11 - maksimum roju Leonidów - jednego ze słynniejszych rojów meteorów. W tym roku prognozowane jest około 10-15 zjawisk w ciągu godziny. Radiant roju znajduje się w gwiazdozbiorze Lwa. W tym roku obserwacje utrudni Księżyc będący krótko po pełni.


- od 20.11 - przejście Wenus pod Jowiszem - widoczne przez całą trzecią dekadę miesiąca spotkanie dwóch najjaśniejszych planet przebiegać będzie w warunkach bardzo trudnej widoczności. Największa koniunkcja podczas tego spotkania planet Wenus i Jowisza wystąpi 24 listopada - wówczas planety znajdą się zaledwie 1,5 stopnia od siebie. Od tego dnia dystans pomiędzy planetami znów będzie się zwiększał.

- 24.11 - koniunkcja Księżyca z Marsem - zjawisko widoczne będzie nad ranem, przy około 4,5 stopniowym dystansie między obiektami i oświetleniu Księżyca wynoszącym już tylko 7%.


- 25.11 - koniunkcja Księżyca z Merkurym





























Odsłony: 7739