Niebo w październiku 2008

Niebo w październiku 2008 - AstronomiaJesienne, październikowe niebo już nie obfituje w szczególnie ciekawe obiekty w porównaniu z latem i wiosną. Największą atrakcją będą niewątpliwie Orionidy, których maksimum aktywności wypada w  październiku. Jesienią dni są coraz krótsze, co widać po momentach wschodu i zachodu Słońca.

Słońce

W Warszawie 1 października Słońce wzejdzie 6:37, a zajdzie o 18:13, a 31 października wzejdzie o 6:30 a zajdzie o 16:08. W październiku Słońce wstępuje w znak Skorpiona.
Księżyc

Bezksiężycowe noce będziemy mieli na początku i pod koniec października, bowiem kolejność faz Księżyca w październiku jest następująca:

nów (tarcza niewidoczna) - 7 października o godz. 11:04
pełnia (tarcza całkowicie oświetlona) - 14 października o godz. 22:02
ostatnia kwadra (oświetlona lewa połowa tarczy) - 21 października o godz. 13:55
nów (tarcza niewidoczna) - 29 października o godz. 0:14

Najbliżej Ziemi Księżyc znajdzie się 17 października o godzinie 8:09, a najdalej 5 października o godzinie 12:36.

Merkury pojawi się w połowie miesiąca, nad ranem, nisko nad południowo-wschodnim horyzontem. Jego obserwacje nie będą łatwe, gdyż kątowa odległość planety od Słońca jest niewielka. Najlepsze warunki wystąpią w okolicach 22 października, kiedy to, godzinę przed wschodem naszej dziennej gwiazdy, planeta będzie świecić na wysokości 11 stopni z jasnością -0,5m. Wtedy przez teleskop będzie można zobaczyć tarczę planety o średnicy 7'', w fazie zbliżonej do kwadry.

Wenus można próbować dostrzec wieczorem bardzo nisko nad południowo-zachodnim horyzontem. pod koniec października, w godzinę po zachodzie Słońca, znajdziemy ją na wysokości zaledwie 5°, świecącą z jasnością -4m. Dojrzenie planety w takich warunkach jest trudne, choć powinno się udać dzięki jej dużej jasności. Przez teleskopy można dostrzec tarczę planety o średnicy 13'', w fazie zbliżonej do pełni, jednak obserwacje znacznie utrudnią termiczne ruchy atmosfery tuż nad horyzontem.

Mars przebywa na niebie blisko Słońca i jego obserwacje w październiku są niemożliwe.

Jowisz widoczny jest wieczorem około 15 stopni nad południowo-zachodnim horyzontem. W związku ze zwiększaniem się odległości od Ziemi średnica tarczy planety maleje do 36''więc sezon na jego obserwacje powoli się kończy.

Saturn dla odmiany wznosi się coraz wyżej i pod koniec miesiąca, na początku świtu cywilnego,  wzniesie się już na wysokość 35 stopni nad południowo-wschodnim horyzontem, świecąc w gwiazdozbiorze Lwa jako „gwiazda” 1,1m.

Uran widoczny jest przez prawie cała noc w gwiazdozbiorze Wodnika.

Neptuna dojrzymy w pierwszej połowie nocy w konstelacji Koziorożca.

Praktycznie nie zmieniają się również warunki obserwacji planety karłowatej (134340) Pluton.

W październiku w pobliżu opozycji znajdują się jasne planetoidy: (2) Pallas (jasność 8,3m), (4) Westa (jasność 6,5m) i (9) Metis. Można je odnaleźć na niebie za pomocą lornetki.

Meteory

Od 2 października do 7 listopada promieniują szybkie, białe meteory ze śladami, z roju Orionidów (ORI), związanego z kometą 1P/Halley. Radiant meteorów leży na granicy gwiazdozbiorów Oriona i Bliźniąt. W bieżącym roku maksimum aktywności przypada w nocy z 20 na 21 października, jednak odnotowywano już także inne maksima. Warunki obserwacyjne w tym roku są niezbyt dobre, gdyż niedaleko radiantu świecił będzie wtedy Księżyc w pobliżu ostatniej kwadry, jednak zważywszy na zwiększoną aktywność roju w poprzednich latach oraz na zbliżanie się do, występującego co 12 lat, maksimum jego obserwacje mogą być wartościowe.

Od 6 do 10 października promieniują wolne meteory z roju Drakonidów (GIA), związanego z kometą 21P/Giacobini-Zinner (dlatego zwane są również Giacobinidami). Radiant meteorów leży w gwiazdozbiorze Smoka. W roku bieżącym przewidywane jest maksimum w dniu 8 października o 11:30, jednak bardzo możliwe jest wystąpienie innych maksimów. W porannych obserwacjach tych meteorów nie będzie przeszkadzał Księżyc po pierwszej kwadrze.

Od 19 do 27 października promieniują szybkie meteory z roju Leo Minorydów (LMI). Radiant meteorów leży w gwiazdozbiorze Małego Lwa. W bieżącym roku maksimum aktywności przypada 24 października, toteż w obserwacjach tego bardzo słabo zbadanego roju nie będzie przeszkadzał zbliżający się do nowiu Księżyc.

Inne ważne wydarzenia:

1 października godz. 1 - Złączenie Marsa z Księżycem w odl. 6°.

2 października godz. 1 - Złączenie Wenus z Księżycem w odl. 5°.

6 października godz. 22 - Merkury w koniunkcji dolnej ze Słońcem.

7 października godz.8 - Złączenie Jowisza z Księżycem w odl. 3°.

10 października godz. 11 - Złączenie Neptuna z Księżycem w odl. 0,08°.

12 października godz. 14 - Złączenie Urana z Księżycem w odl. 3°.

15 października godz.6 - Merkury nieruchomy w rektascensji.

22 października godz.8 - Odkrycie gwiazdy ? Cnc (3,9m) przy ciemnym brzegu Księżyca po ostatniej kwadrze, widoczne w całej Polsce (Szczecin 6h22m — Krosno 6h36m).

22 października godz.10 - Merkury w maksymalnej elongacji zachodniej od Słońca w odległości 18°19'.

23 października godz.2:08 - Słońce wstępuje w znak Skorpiona, jego długość ekliptyczna wynosi wówczas 210°.

25 października godz.3 - Złączenie Saturna z Księżycem w odl. 5°.

27 października godz.8 - Złączenie Merkurego z Księżycem w odl. 7°.

29 października godz. 24 - Złączenie Marsa z Księżycem w odl. 5°.

Październik to czas gwiazdy Fomalhaut (Ryba Południowa) zwanej także „gwiazdą jesienną”. Jej odnalezienie jest prawdziwym wyzwaniem dla miłośników astronomii. Wprawdzie Fomalhaut jest gwiazdą pierwszej wielkości, lecz nie wznosi się nad horyzontem wyżej niż na wysokość pięści na wyprostowanej ręce. Musimy więc zdać się na doskonałą pogodę i poczekać do momentu górowania (21:00 – 22:00), a wtedy ujrzymy migoczącego Fomalhauta niziuteńko nad południowym widnokręgiem – oczywiście musimy znaleźć dogodne miejsce do „polowania” na gwiazdę zwiastującą jesienne chłody i słoty. Nagrodą za cierpliwość w poszukiwaniach może być np. własnoręcznie wykonane zdjęcie. Trzeba tylko ustawić aparat na statywie (lub sztywnym podłożu), wycelować go na odkryty południowy horyzont i wyzwolić migawkę na pół minuty. Fomalhaut powinien bez trudu utrwalić się na pamiątkę.

Odsłony: 4570