Wrześniowe nocne niebo z pewnością należeć będzie do Jowisza. Również w tym miesiącu Słońce przekroczy równik niebieski w punkcie równonocy jesiennej, wstępując w znak Wagi, co rozpocznie astronomiczną jesień. W tym roku moment ten nastąpi 23 września o godzinie 5:09 naszego czasu.

Słońce

Ponieważ deklinacja Słońca maleje, dni stają się coraz krótsze. W Warszawie, 1 września, nasza dzienna gwiazda wschodzi o godzinie 5:47, a zachodzi o 19:24. Natomiast 30 września jej wschód możemy obserwować o godzinie 6:35, a zachód o 18:16. Słońce wstąpi 23 września o godzinie 5:09 w znak Wagi, co oznacza rozpoczęcie się astronomicznej jesieni. Długość ekliptyczna Słońca wyniesie 180 stopni.

Księżyc

Kolejność faz Księżyca w sierpniu:

Ostatnia kwadra (oświetlona lewa połowa tarczy) - 1 września godz. 19:22.
Nów (tarcza niewidoczna) - 8 września godz. 12:30.
Pierwsza kwadra (oświetlona prawa połowa tarczy) - 15 września godz. 7:50.
Pełnia (tarcza całkowicie oświetlona) - 23 września godz. 11:17.

Księżyc znajdzie się najbliżej Ziemi (perygeum) 8 września o godzinie 6:02, a najdalej od nas (apogeum) 21 września o 10:04.

Planety

Merkury widoczny będzie w drugiej połowie września nad ranem, nisko nad wschodnim horyzontem w gwiazdozbiorze Lwa. W dniu 21 września planeta, na godzinę przed wschodem Słońca, wzniesie się na wysokość 10° nad horyzontem, świecąc z jasnością -0,5m. Przez teleskop będzie można wtedy dostrzec tarczę Merkurego o średnicy 7'' w fazie zbliżonej do kwadry. Wrzesień jest miesiącem najlepszej porannej widzialności Merkurego w 2010 r.

Wenus jest we wrześniu bardzo trudna do obserwacji. Jedynie na początku miesiąca, godzinę po zachodzie Słońca, na wysokości zaledwie 2° nad południowo-zachodnim horyzontem teoretycznie można jeszcze odnaleźć planetę, jednak ginie ona już wtedy w blasku zorzy wieczornej, a w kolejnych dniach warunki obserwacyjne planety szybko się pogarszają.

Mars zachodzi niedługo po zachodzie Słońca i przy jasności zaledwie +1,5m jest praktycznie niewidoczny, ginąc całkowicie w blasku zorzy wieczornej.

Jowisz jest królem wrześniowego nieba. Jest on widoczny jest przez całą noc, świecąc wysoko na niebie z jasnością -2,9m na tle gwiazdozbioru Ryb. W związku z przebywaniem planety w opozycji średnica tarczy Jowisza osiąga największą w bieżącym roku wartość równą 50'', co ułatwi teleskopowe obserwacje szczegółów w atmosferze planety oraz zjawisk w układzie jej największych księżyców. 22 września Jowisz znajdzie się w opozycji do Słońca, a to oznacza, że będzie miał największą jasność i jednocześnie o północy panować będzie wysoko na niebie południowym. W nocy z 22 na 23 września podczas opozycji Jowiszowi będzie towarzyszyć Księżyc w pełni, który będzie się znajdować w górę i na prawo od planety. Warto wtedy spoglądnąć w niebo, bo taka okazja zdarza się tylko raz na rok.

Saturn świeci z jasnością +1,0m na wysokości 3° nad horyzontem (na początku miesiąca) przez co jest on całkowicie niewidoczny na tle zorzy wieczornej. Z dnia na dzień warunki potencjalnej porannej widzialności Saturna szybko się pogarszają.

Uran znajduje się w gwiazdozbiorze Ryb i świeci niedaleko Jowisza z jasnością 5.7 wielkości gwiazdowych. Dnia 19 września Uran i Jowisz znajdą się w odległości kątowej tylko 0.8 stopnia od siebie. 22 września planeta znajdzie się w opozycji do Słońca.

Neptun widoczny jest w pierwszej połowie nocy w gwiazdozbiorze Koziorożca. W nocy z 19 na 20 i z 20 na 21 września obok Neptuna przejdzie Księżyc.

Pluton świeci w pierwszej połowie nocy, w gwiazdozbiorze Strzelca. Jego jasność wynosi jedynie 14,5m i do jej zaobserwowania niezbędny jest teleskop o średnicy zwierciadła przynajmniej 20 cm.

Meteory

We wrześniu nie ma żadnego bardzo dużego roju meteorów. Największym dostępnym są Alfa Aurigidy aktywne od 25 sierpnia do 8 września. Rój na ogół jest słaby, ale co kilkadziesiąt lat wybucha aktywnością w postaci deszczy. Ostatnio miało to miejsce w 1994 roku. Aby zobaczyć "spadające" gwiazdy należy patrzeć wysoko nad północno-wschodni horyzont w kierunku gwiazdozbioru Woźnicy. Zwykle w maksimum, występującym w okolicach 1 września, można dojrzeć około 10 zjawisk na godzinę.

Opracowanie tekstu: AJ