Niebo w maju 2009

Niebo w maju 2009 - AstronomiaMajowe niebo ok. godziny 22:30 sprzyja poznawaniu najjaśniejszych gwiazd i planet. Na północnym zachodzie widać jeszcze zimowe ostatki w postaci Bliźniąt – Kastora i Polluksa. Z kolei na północnym wschodzie wznoszą się niebieskawe Wega (Lutnia) i Deneb (Łabędź) zapowiadające nadejście lata.

Jednak przyglądając się majowemu niebu i zjawiskom na nim zachodzącym nie zauważymy niestety niczego co powszechnie uważane jest za spektakularne... Gratką dla obserwatorów w Polsce będzie tym razem odkrycie gwiazdy przez Księżyc. Niewątpliwą atrakcją maja będą jedynie wyjątkowo dobra widoczność większości jasnych planet.

Słońce

Wznosi się po ekliptyce nadal coraz wyżej ponad równik niebieski, w związku z czym dzień jest coraz dłuższy i w ciągu miesiąca przybywa go o ponad godzinę: w Warszawie 1 maja Słońce wschodzi o godz.5:06, zachodzi o godz. 20:02, a 31 maja wschód Słońca nastąpi o 4:22, a zachód - o 20:46. W maju Słońce wstępuje w znak Bliźniąt.

 

Księżyc

Ciemne i bezksiężycowe noce będziemy mieli pod koniec miesiąca, gdyż kolejność faz Księżyca jest w tym miesiącu następująca:

pierwsza kwadra (oświetlona prawa połowa tarczy) - 1 maja o godz. 22:44
pełnia (tarcza całkowicie oświetlona) - 9 maja o godz. 6:01
ostatnia kwadra (oświetlona lewa połowa tarczy) - 17 maja o godz. 9:26
nów (tarcza niewidoczna) - 24 maja o godz. 14:11
i ponownie pierwsza kwadra - 31 maja o godz. 5:22

Najbliżej Ziemi nasz naturalny satelita znajdzie się 26 maja o godz. 5:45, a najdalej 14 maja o godz. 4:58.

Merkury widoczny jest jeszcze na początku miesiąca, wieczorem, nisko nad północno-zachodnim horyzontem obniżający się już po kwietniowej elongacji. Warunki do obserwacji nie są już tak dobre jak pod koniec kwietnia, ale w pierwszych dniach maja, godzinę po zachodzie Słońca, planeta świeci z jasnością +1,1m na wysokości około 10 stopni nad zachodnim horyzontem. Przez teleskop można zobaczyć tarczę planety w postaci wąskiego sierpa o średnicy 9''.

Wenus przez cały maj będzie panować na porannym niebie. Aby ją więc zaobserwować musimy spojrzeć na wschodnie niebo najpóźniej godzinę przed wschodem Słońca. Planeta świeci z jasnością -4,5m 5 stopni nad wschodnim horyzontem. Jest to dość nisko ale Wenus jest bardzo jasna, więc z jej odnalezieniem nie będzie problemów.
Wenus najlepiej zobaczyć 21 maja, kiedy ponad nią znajdzie się Księżyc. Zjawisko to będzie widoczne nisko nad wschodnim horyzontem w gwiazdozbiorze Ryb.

Mars niestety nie świeci zbyt jasno. Jest on słabszy od Gwiazdy Bogini Miłości aż 170 razy więc przy jasności zaledwie +1,1m jego dostrzeżenie w blasku zorzy porannej będzie praktycznie niemożliwe. W drugiej połowie miesiąca warunki obserwacyjne poprawią się. Mars znajdować się będzie nieco na lewo od Wenus w gwiazdozbiorze Ryb.
W ciągu miesiąca wysokość planety nad horyzontem, mierzona na początku świtu cywilnego, wzrośnie od zaledwie 1,4° do prawie 6°. 21 i 22 maja przed wschodem Słońca w pobliżu Czerwonej Planety znajdzie się wąski sierp Księżyca.

Jowisz świeci nad ranem z jasnością -2,5m w gwiazdozbiorze Koziorożca i widać go na wysokości kilkunastu stopni nad wschodnim horyzontem. W ciągu miesiąca wysokość planety nad horyzontem na początku świtu cywilnego rośnie od 11° do prawie 18°. Tak niskie położenie planety znacznie utrudni obserwacje teleskopowe szczegółów układów chmur w jej atmosferze, można jednak oczywiście śledzić zjawiska w układzie jego księżyców galileuszowych.
17 maja nastąpi "spotkanie" Jowisza z Księżycem.

Saturn świeci wieczorem w gwiazdozbiorze Lwa i ma jasność porównywalną do najjaśniejszych gwiazd na niebie z (0,7m).

Uran i Neptun przebywają na niebie blisko Słońca i są w maju niewidoczne.

Planeta karłowata (134340) Pluton jest widoczna przez całą noc w gwiazdozbiorze Strzelca, jednak jej jasność wynosi jedynie 14,4m i do jej zaobserwowania niezbędny jest teleskop o średnicy zwierciadła przynajmniej 25 cm.

Planeta karłowata (1) Ceres jest widoczna w pierwszej połowie nocy w gwiazdozbiorze Lwa jako „gwiazda” o jasności malejącej od 8,1m do 8,4m.


W dniach od 19 kwietnia do 28 maja promieniują meteory z roju eta Akwarydów (ETA), związanego z kometą Halleya. W roju tym obserwuje się jasne, szybkie meteory, pozostawiające bardzo długie ślady. Maksimum aktywności roju przypada w tym roku w dniu 6 maja o godzinie 2:00. Radiant meteorów leży w gwiazdozbiorze Wodnika, a więc nisko między wschodnim a południowo-wschodnim niebem.
Niestety w naszych szerokościach geograficznych obserwacje Eta Aquarydów są praktycznie niemożliwe. W pełnej krasie podziwiać je można w okolicach równika a dodatkowo tegorocznym obserwacjom będzie przeszkadzał Księżyc zbliżający się do pełni.

Ciekawym zjawiskiem będzie odkrycie przez Księżyc gwiazdy Antares w gwiazdozbiorze Skorpiona. Ze względu na to, że stanie się to dzień po pełni, to gwiazda wyłoni się zza ciemnego brzegu Księżyca. Zjawisko jednak będzie można obserwować tylko na południowym wschodzie Polski. Nastąpi to 10 maja o godzinie 22:22, bardzo nisko nad południowo-wschodnim horyzontem.

Inne ważne wydarzenia:

1 maja godz.24 - Zakrycie gwiazdy ?1 Cnc (5,2m) przez ciemny brzeg Księżyca w pierwszej kwadrze, na wysokości 16° nad horyzontem, widoczne w całej Polsce (Gdańsk 22h35m — Krosno 22h44m).

4 maja godz.09 - Złączenie Saturna z Księżycem w odl. 6°.

10 maja godz.22 - Odkrycie gwiazdy Antares (? Sco, 1,1m) przy ciemnym brzegu Księżyca tuż po pełni, na wysokości zaledwie 1° nad horyzontem, widoczne tylko we wschodniej Polsce (Krosno, Lublin 20h22m).

17 maja godz.08 - Złączenie Jowisza z Księżycem w odl. 2°.

17 maja godz.10 - Złączenie Neptuna z Księżycem w odl. 2°.

18 maja godz.12 - Merkury w koniunkcji dolnej ze Słońcem.

19 maja godz.19 - Złączenie Urana z Księżycem w odl. 4°.

20 maja godz.23:49 - Słońce wstępuje w znak Bliźniąt, jego długość ekliptyczna wynosi wtedy 60°.

21 maja godz.04 - Złączenie Wenus z Księżycem w odl. 5°.

21 maja godz.19 - Złączenie Marsa z Księżycem w odl. 5°.

24 maja godz.03 - Złączenie Merkurego z Księżycem w odl. 7°.

27 maja godz.13 - Złączenie Jowisza z Neptunem w odl. 0,4°.

Odsłony: 4584